tailieunhanh - Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (Phần II-XVII)

Phần II-XVII trình bày về Các cây thuốc và vị thuốc chữa cảm sốt. Bài giảng Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam do Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Tấn Lợi chủ biên. Nhà xuất bản Y học năm 2004. Tài liệu dành cho sinh viên ngành Y, chuyên ngành Y học cổ truyền tham khảo học tập mở mang kiến thức. | XVII. CÁC CÂY THUỐC VÀ VỊ THUỐC CHỮA CẢM SỐT BẠC HÀ Tên khoa học Mentha arvensỉs L. Thuộc họ Hoa môi Lamiaceace LabiataeỴ Bạc hà là một vị thuốc rất phổ thông ở nước ta. Nó được dùng trong cả đống y và tây y. Cây bạc hà cho những vị thuốc chủ yếu sau đây 1. Bạc hà Mentha hay Herba Menthae là toàn bộ phận trên mạt đất tươi hay phơi hoặc sấy khô cùa cây bạc hà. 2. Bạc hà diệp Folium Menthae là lá bạc hà tươi hay phơi hoặc sấy khô. 3. Tinh dầu bạc hà Oleum Menthae là dầu cất từ cây bạc hà. 4. Mentol hay bạc hà não Mentol-Menthol là chất đặc trắng chiết từ tinh dầu bạc hà ra. . Với tinh dầu bạc hà và mentol người ta còn chế nhiều dạng thuốc rất phổ thông khác như dầu cù là nước hoặc cao dầu con hổ kẹo ngậm ho bạc hà rượu bạc hà thuốc đánh răng bạc hà . . Tuy là một vị thuốc rất phổ biến nhưng ta mới tự túc được lá và cây bạc hà còn tinh dầu và mentol vẫn phải nhập rất nhiều. vể mặt thực vật cần phân biệt nhiều loài bạc hà hiên có ở nước ta. Loài chủ yếu thường gặp là loài Mentha arvensis L. mọc hoang rất nhiều ở nước ta nhưng qua mấy năm điều ưa chúng tổi chưa thấy lại. Tuy nhiên trong thời gian từ năm 1955 đến nay chúng tôi đã di thực được loài Mentha piperita L. này bầng hạt nhân được ở Pháp 1956 và dây giống bạc hà của Liên Xô cũ 1958 hiộn nay đã phổ biến di nhiều nơi và của Đức 1962 ở nước ta. A. Mò tà cày Cây bạc hà Mentha arvensis L. còn có tên là bạc hà nam là một loại cỏ sống lâu năm cao từ 10 đến 60-70cm có thể cao tới Im thân vuông mọc đứng hay hơi bò có khi phân nhánh ưên thân có nhiều lông. Lá mọc đối cuống dài từ 2 đến 10mm phiến lá hình trứng hay thon dài Hình 464. Bạc hà nam - Mentha arvensis 595 rộng 2-3cm dài 3-7cm mép có rãng cưa mặt trên và mặt dưới đều có lông che chở và lồng bài tiết. Hoa mọc vòng ờ kẽ lá cánh hoa hình mòi màu tím hay hồng nhạt có khi màu trắng. ít khi thấy có quà và hạt. Ngoài loài bạc hà mọc hoang dại ở nước ta gần đày đã nhập một số chủng cùng loài có nãng suất tinh dầu cao như BH 974 đưa vào nước ta từ tháng 9-1974 BH 975 .