tailieunhanh - Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (Phần II-IX)

Phần II-IX trình bày về Các cây thuốc và vị thuốc chữa bệnh ở bộ máy tiêu hóa. Bài giảng Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam do Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Tấn Lợi chủ biên. Nhà xuất bản Y học năm 2004. Tài liệu dành cho sinh viên ngành Y, chuyên ngành Y học cổ truyền tham khảo học tập mở mang kiến thức. | IX. CÁC CÂY THUỐC VÀ VỊ THUỐC CHỮA BỆNH ở BỘ MÁY TIÊU HÓA SƠN TRA vL té Còn gọi là bắc sơn tra nam sơn tra dã sơn tra aubepine. Tên khoa học Crataegus pinnatifida Bunge bắc sơn tra sơn tra Crataegus cuneata Zucc. nam sơn tra dã sơn tra . Thuộc họ Hoa hồng Rosaceae. Sơn tra Fructus Crataegi là quả chín thái móng phơi hay sấy khô của cây bắc hay nam sơn tra. Hình 266. Sơn tra - Crataegus pinnatifida A. Mô tả cây Bắc sơn tra Crataegus pinnatifida là một cây cao 6m cành nhỏ thường có gai. Lá dài 5-10cm rộng 4-7cm có 3-5 thùy mép có răng cua mặt dưới dọc theo các gân có lông mịn cuống lá dài 2-6cm. Hoa mâu 5 họp thành tán. Đài có lông mịn cánh hoa màu trắng 20 nhị. Quà hình cầu đường kính l-l 5cm khi chín có màu đỏ thắm Hình 266 . Cây nam sơn trơ hay dã sơn tra Crataegus cunéala cao I5m có gai nhỏ 5-8mm. Lá dài 2-6 cm rộng 1-4 5 cm có 3-7 thùy mặt dưới lúc đầu có lông sau nhắn. Hoa mẫu 5 họp thành tán. Cánh hoa trắng 20 nhị. Quả hình cẩu đường kính 1-1 2 cm chín có màu vàng hay đỏ. Ở Việt Nam hiện nay đang khai thác với tên sơn tra hay chua chát quả của hai loài cây khác nhau Cáy chua chát còn gọi là sán sá Tày có tên khoa học Malus dơumeri Bois Chev. hay Docynia doumeri Bois Schneid thuộc họ Hoa hồng Ro-saceae . Cây này cao 10-15m cây non có gai. Lá nguyên hình bầu dục dài 6-15cm rộng 3-6cm mép khía răng cưa. Hoa họp thành tán từ 3-5 hoa. Hoa mâu 5 cánh màu trắng. Quả tròn hơi dẹt khi chín ngả màu vàng lục đường kính 5-6cm cao 4-5 cm vị chua hơi chát. Mùa hoa tháng 1-2 mùa quả tháng 9-10. cây này thường được khai thác ở Cao Bằng Lạng Sơn. Nhân dân ở đây cũng bán sang Trung Quốc với tên sơn tra. Hình 267 Hm 29 1 Cây táo mèo còn gọi là chi tô di Mèo có tên khoa học Docynia indica Mall. Dec. cùng thuộc họ Hoa hồng Rosaceae . Cấy nhỡ cao 5-6m cây non cành có gai. Lá đa dạng ờ cây non lá mọc so le xẻ 3-5 thùy mép có răng cưa không đều. Ở thòi kỳ cây trưởng thành lá hình bầu dục dài 6-10cm rộng 2-4 cm mép nguyên hoặc hơi khía răng. Hoa họp từ 1-3 hoa mẫu 5 cánh hoa .