tailieunhanh - Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (Phần II-III)

Phần II-III trình bày về Các cây thuốc và vị thuốc trị giun sán. Bài giảng Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam do Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Tấn Lợi chủ biên. Nhà xuất bản Y học năm 2004. Tài liệu dành cho sinh viên ngành Y, chuyên ngành Y học cổ truyền tham khảo học tập mở mang kiến thức. | III. CÁC CÂY THUỐC VÀ VỊ THUỐC TRỊ GIUN SÁN CÂY DẦU GIUN -i. 1 Còn có tên ìà cây rau muối dại cây cỏ hôi cày thanh hao dại thổ kinh giới. Tên khoa học Chenopodium ambrosioides L. Chenopodium anthelminticum A. Gray. . Thuộc họ Rau muối Chenopodiaceae. Chú thích về tên Tên cây dầu giun là tên mới đặt vào khoảng năm 1939-1940 vì cây này cho tinh dầu chữa giun. Có chữ dầu để phần biệt với cây sử quân tử có tên khác là cây giun. Tên thổ kinh giới là tên Trung Quốc giới thiệu. Cần biết để tránh nhầm lẫn. A. Mó tả cây Cây dầu giun là một loại cò sống hằng nảm nhưng cũng có khi ở đất tốt và cao ráo mọc 2-3 năm. Cao chừng lm-l 5m hay hơn. vỏ lá thân và hoa có mùi hăng đặc biệt. Lá có cuống mọc cách dài thon một đầu nhọn màu lục nhạt phiến lá không phảng chung quanh có răng cưa thưa và không rõ rệt dài chừng 35-75mm rộng 13-25mm. Trên lá có lông thường ở các gân lá nhất là ở mặt dưới. Hoa mọc tập trung thành xim đơm glomerule ở kẽ lá. Giữa chùm là hoa đực hay hoa lưỡng tính xung quanh có hoa cái nhỏ và không có cuống. Đường kính hoa độ Imm bao hoa có cánh hình bầu dục hoa có 5 nhị nhưng có khi chỉ có 3 hoặc 2 bầu hình bầu dục. Quả là những bế quả màu lục nhạt hay nâu nhạt hình cầu đường kính chừng l 5mm cùi mỏng có lá đài không rụng trong chứa một hạt nhỏ đen và bóng. Vị hắc đặc biệt. Thân cây non lá bầu hoa có lông thuộc 3 loại lông che chở đa tế bào lông che chở đa tế bào nhưng tê bào sau cùng lớn hơn thành góc với các tế bào khác và lông bài tiết chân ngấn gồm 1 hay 2 tế bào tận cùng bằng một tế bào phồng to lên. Hái toàn cây và hạt đổ cất tinh dầu Hình 111. Cây dầu giun Chenopodium ambrosioides làm thuốc chữa giun Hĩnh 111 Hm 7 4 . B. Phân bò thu hái và chế biến Cây mọc tự nhiên ờ nhiều nước vùng nhiệt đới có mọc ở Châu Âu vùng Địa Trung Hải . Tại Việt Nam mọc khắp Bắc Bộ Trung Bộ nhưng hình như tại Bấc Bộ mọc khỏe và dể hơn các nơi. Cây dầu giun ưa đất phù sa bồi. Ở Bắc Bộ mọc tự nhiên ở hai bên bờ sông Hồng từ Vĩnh Phúc tới Nam Hà ven biển tỉnh Thái bình Hải Phòng Đồ .