tailieunhanh - Lễ nghi nông nghiệp cổ truyền Chăm và hệ thống thủy lợi tỉnh Ninh Thuận - Bình Thuận: Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn sách "Hệ thống thủy lợi và lễ nghi nông nghiệp cổ truyền Chăm Ninh Thuận - Bình Thuận" tiếp tục trình bày hệ thống lễ nghi nông nghiệp rất đa dạng, trong phần lễ cũng như phần hội lúc nào cũng gắn bó với nhau trong các hình thái âm nhạc nghi lễ. Từ những lễ nghi nông nghiệp đã khẳng định đóng góp cho nền văn hóa dân gian Chăm đầy bản sắc dân tộc. Mời các bạn cùng tham khảo! | CHƯƠNG V LỄ NGHI NÔNG NGHIỆP Adăt ngăk yang ham u tanưh Lễ nghi nông nghiệp Chăm cơ b ản là các lê nghi thuộc tín ngưỡng dân gian xuâ t p h á t từ một nền v ăn hoá tâm linh b ản địa N am á. M ột n ền văn hoá b ắ t nguồn từ nông nghiệp ngày n ay ngừời C hăm v ẫn còn duy trì các h ìn h th á i lễ khác n h au . Lễ hội cầu đảo đầu năm Lễ nghi cộng đồng kh u vực Lễ nghi m ang tín h ch ấ t cá thể. Không p hải chuyên đề nghiên cứu sâu về lễ hội 86 nên chúng tôi chỉ giới thiệu khái q u át các lễ hội liên qu an đến các lễ nghi nông nghiệp. 1. R ija n ư g ă r lế m ú a đ ầ u n ăm M ang tín h chất tiễn đưa năm cũ đón mừng năm mới cầu an cầu phúc cầu mưa cầu sự sinh sôi nẩy nở cho người và v ật nuôi cây trồng. C h ứ c s ắ c là m lế Mưdôn Ka-ing và các nghệ nhân sử dụng nhạc cụ truyền thông. Lễ hội được tổ chức theo định kỳ hàng năm vào thượng tu ầ n th á n g 1 lịch Chăm tháng 4 dương lịch . Đây là lễ hội mở đầu cho các lễ cầu đảo đầu năm. Người Chăm có câu B alan th a m ai tă l N găk rija nưgăr bloh palao rijasah Tháng giêng đến nơi L àm lễ m úa hội rồi làm lễ cầu đảo Các làn g C hăm đều tổ chức đồng loạt và cùng thòi gian. Cuộc lễ diễn ra h ai ngày vào th ứ năm và thứ sáu. L ế v ậ t Gà và dê. Người C hăm có th u ậ t ngữ tam ư m ư n u k ta b iăk pabe vào gà ra dê có nhà lê kajang được dựng lại từ nơi công cộng. Dài 6m50 rộng 4m 50. cao 2m80 theo chiều đông tây 2 mái 87 lợp tr a n h h ay tấm bạc che kín bằng kà tăng 3 m ặ t tây nam bắc. Đ ầu n h à lễ phía tây căng m àng bông paning p h ía trê n giăng tấm vải trắ n g tượng trư ng cho bầu trơi . ph ía dưới cũng căng tâm vải trắ n g và 1 cây m ía đỏ tượng trư ng cho đ ất đai và thảo mộc nưốc . Vì người C hăm quan niệm nước từ rễ cây m à ra. Quy mô lễ hội diễn ra trong thời gian h ai ngày 1 đêm. Lễ v ậ t gồm 3 con gà 1 con dê và các sản ph ẩm nông nghiệp. Các vị th ầ n được mòi trong lễ rija n ư g ar gồm C á c v ị th ầ n s iê u n h iê n - Y ang pô yang am ư thần âm dương - P ô ln ư nưgăr bà chúa Xứ - K ayDukay Dai thần sáng tạo ra .