tailieunhanh - Phê phán năng lực phán đoán - Phần 3

“năng lực phán đoán xác định” thâu gồm cái đặc thù vào dưới một cái phổ biến đã được mang lại, tức dưới một quy tắc, một quy luật nhất định của Tự nhiên hay của Tự do để có được một nhận thức (khoa học hay luân lý). | 425 82 VỀ HỆ THỐNG MỤC ĐÍCH LUẬN TRONG CÁC QUAN HỆ BÊN NGOÀI CỦA NHỮNG THỰC THỂ CÓ TỔ CHỨC Tôi hiểu tính hợp mục đích bên ngoài là tính hợp mục đích nhờ đó một sự vật của Tự nhiên phục vụ một sự vật khác giống như phương tiện phục vụ cho mục đích. Bây giờ những sự vật vốn không có tính hợp mục đích bên trong hay không tiền-giả định tính hợp mục đích nào hết cho khả thể của chúng chẳng hạn đất không khí nước . đồng thời vẫn có thể rất có tính mục đích bên ngoài đó là trong quan hệ với những sự vật khác. Nhưng những sự vật sau nhất thiết phải là những thực thể có tổ chức những vật hữu B380 cơ tức phải là những mục đích tự nhiên bởi nếu không phải thế thì các sự vật trước không thể được xem như là phương tiện đối với chúng. Như thế nước không khí và đất không thể được xem như là các phương tiện cho việc hình thành các ngọn núi bởi núi không chứa đựng trong bản thân chúng điều gì đòi hỏi một cơ sở cho khả thể của chúng dựa theo các mục đích vì thế nguyên nhân của chúng không bao giờ có thể được hình dung bằng thuộc tính của một phương tiện như là cái gì hữu ích cho chúng . Tính hợp mục đích bên ngoài là một khái niệm hoàn toàn khác với khái niệm về tính hợp mục đích bên trong tức khái niệm gắn liền với khả thể của một đối tượng bất kể bản thân hiện thực của nó có phải là mục đích hay không. Đối với một thực thể có tổ chức ta còn có thể hỏi nó tồn tại để làm gì . Nhưng ta lại không dễ dàng hỏi câu này đối với những sự vật trong đó ta chỉ đơn thuần nhận ra tác động của cơ chế tự nhiên. Bởi trong cái trước xét về khả thể bên trong của chúng ta hình dung một tính nhân quả dựa theo các mục đích tức một Trí tuệ sáng tạo và ta đặt mối quan hệ giữa quyền năng sáng tạo này với cơ sở quy định của nó tức ý đồ. Chỉ có một tính hợp mục đích bên ngoài mà lại gắn liền với tính hợp mục đích bên trong của sự tổ chức và trong mối quan hệ bên ngoài phục vụ như phương tiện với mục đích mà không nhất thiết nảy sinh câu hỏi là thực thể được tổ chức như thế đã phải tồn tại vì mục đích .