tailieunhanh - Giáo trình Vật lý khí quyển: Phần 2

Giáo trình Vật lý khí quyển: Phần 2 tiếp tục trình bày các nội dung chính sau: Chế độ nhiệt; Chuyển động đối lưu trong khí quyển; Động lực học khí quyển; Hoàn lưu khí quyển; . Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết. | Giáo trình Vật lý khí quyển CHƢƠNG IV CHẾ ĐỘ NHIỆT . Cán cân nhiệt Bức xạ mặt trời khi đi qua khí quyển chỉ một ít bị không khí hấp thụ. Nhƣng ở mặt đất và nƣớc thì bị hấp thụ mạnh. Bức xạ này chuyển thành nhiệt năng truyền sâu xuống đất và không khí lân cận thông qua sự dẫn nhiệt. Ngoài ra mặt đất còn liên tục trả lại nhiệt bằng bức xạ hiệu dụng. Nghĩa là quá trình nóng lên và lạnh đi của mặt đất đƣợc xác định thông qua sự thu - chi nhiệt lƣợng. Cán cân nhiệt xác định nhiệt độ và các tính chất khác của lớp không khí gần mặt đất. Về ban ngày Q1 S - R - E - V - L - B Trong đó S Bức xạ mặt trời trực tiếp và khuyếch tán thu đƣợc R Bức xạ phản hồi E Bức xạ hiệu dụng V Lƣợng nhiệt chi cho sự bốc hơi L Nhiệt trả cho các lớp không khí lân cận bằng cách trao đổi đối lƣu và loạn lƣu B Thông lƣợng nhiệt đi sâu xuống đất. Đơn vị đo của các đại lƣợng đều tính là Calo . V L R S E E L V Ban ngµy Ban ªm B B Hình . Cán cân nhiệt 7172 Giáo trình Vật lý khí quyển Ban đêm không có bức xạ mặt trời. Mặt đất liên tục bị mất nhiệt bằng bức xạ nên dần dần lạnh đi và trở nên lạnh hơn cả không khí ở lân cận. Do đó bắt đầu có nhiệt dồn tới mặt đất từ dƣới đất sâu lên cũng nhƣ từ trên không khí xuống. Ngoài ra ban đêm sự bốc hơi thƣờng hay ngừng lại và đƣợc thay thế bằng quá trình ngƣợc với nó là sự ngƣng kết hơi nƣớc trên mặt đất sự hình thành của sƣơng kèm theo đó có ẩn nhiệt toả ra. Nhƣ vậy còn xuất hiện thêm một luồng nhiệt dồn tới mặt đất do ngƣng kết. Biểu thức cân bằng nhiệt đƣợc viết Q2 -E L V B về ban đêm V Nhiệt thu đƣợc từ sự ngƣng kết B Nhiệt từ những lớp đất ở sâu hơn truyền tới L Nhiệt từ không khí truyền tới bằng sự trao đổi loạn lƣu của các khối lƣợng Công thức tổng quát đƣợc viết cho cả ban ngày và đêm là Q S - R - E L V B Những thành phần riêng biệt của cân bằng có thể không có mặt tức là bằng không. Ví dụ ban đêm S 0 R 0. Những dấu của L V và B cho biết rằng những thông lƣợng nhiệt có thể có những hƣớng khác nhau trong những trƣờng hợp khác nhau.