tailieunhanh - Ebook Một số nền văn hóa lớn của nhân loại: Phần 3

Tiếp nối phần 2, phần 3 của ebook Một số nền văn hóa lớn của nhân loại giới thiệu đến bạn đọc những nền văn hóa: nền văn hóa Maya, nền văn hóa Aztec, nền văn hóa Andes. | 8. NỀN VÃN HÓA MAYA MÁY NÉT KHÁI QUÁT LỊCH s ứ Nền văn hóa người Maya một bộ tộc người Indien đã sinh sống ở bán đảo Yucatan của Trung M ỹ thuộc vùng Đông Nam Mexico Bắc Goatemala và Hondurat cách đây hơn 2000 năm. Qua các cuộc khai quật khảo cổ và các di tích văn bia còn lại đã cho thấy rằng vào th ế kỷ I sau CN các quốc gia cổ đại của người Maya đã được thành lập. Nhưng đến th ế kỷ IX và X phần lớn các quốc gia này bị tàn lụi vì xẩy ra cuộc chiến tranh tương tàn và sự xâm lược của các bộ lạc Tônchoki ở phía Tây. Chỉ có các quốc gia thành thị nằm trên bán đảo Yucatan thuộc Mexico vẫn còn tồn tại đến nửa đầu thế kỷ XVI khi thực dân Tây Ban Nha đưa quân tàu chiến đến xâm lược vùng này. Tại đây quân xâm lược ra sức tàn sát cư dân san bằng nhiều đền đài cung điện và biết bao công trình kiến trúc nguy nga đều bị sụp đổ dưới bàn tay phá hoại của quân đội xâm lược da trắng. Nhiều tài liệu thư tịch 448 của người Maya bị chúng đem thiêu huỷ khiến cho nền văn hóa của người Maya đến nay không còn lại là bao. Tuy vậy vói s ố di tích còn lại của nền văn hóa Maya bao gồm những kiến trúc đồ sộ bằng đá có khắc các văn bia các tác phẩm điêu khắc trên các vách hang động các công cụ sản xuất được tìm thây qua các cuộc khai quật khảo cổ học cho phép chứng ta hiểu được phần nào về nền văn hóa cổ đại của vùng Trung Mỹ này. Nền kinh tế của người Maya dựa chủ yếu vào nông nghiệp song kỹ thuật canh tác của họ còn hết sức lạc hậu. Công cụ lao động sản xuâ t chủ yếu bằng đá. Họ dùng rìu đá chặt cây sau đó đốt cây làm rẫy dùng gậy thọc lỗ tra hạt gieo trồng ngũ cốc. Các loại cây trồng chủ yếu của người dân Maya là ngô đậu ca c a o cà chua bí đỏ. Họ cũng trồng bông gai để lấy sợi dệt vải. Để phục vụ cho công việc canh tác nông nghiệp người Maya đã xây dựng những hệ thống thuỷ lợi dẫn thuỷ nhập điền tưới tiêu cho đồng ruộng. Tại Etga hiện vẫn còn di tích của một hệ thông thuỷ lợi được xây dựng cách nay hơn năm. Công trình thuỷ lợi này gồm có các đê đập cống với những con kênh dẫn nước .