tailieunhanh - Sự mẫn cảm của cây lúa sau khi xử lí lặp lại liên tiếp qua ba thế hệ bằng tác nhân gây đột biến - tia y (nguồn Co60)

Bức xạ gamma đã phá vỡ cấu trúc nhiễm sắc thể ở ngay giai đoạn phân bào đầu tiên trong tế bào hạt lúa sau khi xử lý, tạo lên các sai hình nhiễm sắc thể (NST), dẫn đến cây lúa chết dần trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển. | 120 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI SỰ MẪN CẢM CỦA CÂY LÚA SAU KHI XỬ LÍ LẶP LẠI LIÊN TIẾP QUA BA THẾ HỆ BẰNG TÁC NHÂN GÂY ĐỘT BIẾN - TIA nguồn Co60 Nguyễn Nhƣ Toản1 1 Hoàng Quang Minh2 1 Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 2 Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam Tóm tắt Bức xạ gamma đã phá vỡ cấu trúc nhiễm sắc thể ở ngay giai đoạn phân bào đầu tiên trong tế bào hạt lúa sau khi xử lý tạo lên các sai hình nhiễm sắc thể NST dẫn đến cây lúa chết dần trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển. Khả năng sống sót của cây lúa giảm mạnh sau mỗi lần xử lý và đạt giá trị thấp nhất là 51 58 2 07 bằng 56 57 so với đối chứng ở thế hệ thứ nhất sau lần xử lý thứ 3 M 1 M2 M3 . Tỷ lệ hạt lép bông của cây lúa sau khi xử lý ở tất cả các công thức thí nghiệm cứu đều tăng cao hơn so với đối chứng. Trong cùng một thế hệ thế hệ đầu sau mỗi lần xử lý chỉ số tỷ lệ hạt lép bông cao nhất thu được là 40 2 so với đối chứng 281 1 và thấp nhất là 21 9 so với đối chứng 158 7 . Tác nhân gây đột biến tia nguồn Co60 đã làm giảm khả năng sống sót và tăng tỷ lệ hạt lép bông của cây lúa không chỉ ở ngay thế hệ đầu tiên sau khi xử lý mà còn gây hiệu ứng mạnh ở thế hệ thứ hai thậm chí đến thế hệ thứ ba sau mỗi lần xử lý. Các chỉ số này khả năng sống sót và tỷ lệ hạt lép bông ở các công thức thí nghiệm tăng theo chiều tăng của liều lượng và số lần xử lý. Từ khóa Lúa gạo đột biến biến dị hình thái lặp lại liên tiếp qua ba thế hệ 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Đột biến thực nghiệm có vai trò quan trọng trong di truyền chọn giống sinh vật. Với việc sử dụng các tác nhân gây đột biến đó làm gia tăng sự sai khác di truyền trong quần thể. Hàng loạt các đột biến thu đƣợc có nhiều đột biến ƣu t hội tụ các tính trạng có giá trị chọn giống cao ch ng đƣợc nhân trực tiếp thành giống mới hoặc đƣợc sử dụng làm vật liệu trong lai tạo. 1 Nhận bài ngày gửi phản biện và duyệt đăng ngày Liên hệ tác giả Nguyễn Nhƣ Toản Email hatoan nguyen@ TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 4 2016 121 Trong thực tế mức độ gia tăng đa hình di .