tailieunhanh - Tư tưởng hành đạo trong thơ chữ Hán của Đoàn Nguyễn Tuấn

Đoàn Nguyễn Tuấn (1750-?), hiệu Hải Ông, quê làng Hải Yên, huyện Quỳnh Côi (nay là làng Hải An, xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ), tỉnh Thái Bình. Bài viết luận giải một cách hệ thống về con đường hành đạo của nhà nho Đoàn Nguyễn Tuấn trong thời loạn và sự thể hiện tư tưởng hành đạo ấy của ông qua thơ văn còn để lại. | HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI Social Sciences 2020 Volume 65 Issue 8 pp. 68-77 This paper is available online at http TƯ TƯỞNG HÀNH ĐẠO TRONG THƠ CHỮ HÁN CỦA ĐOÀN NGUYỄN TUẤN Lê Văn Tấn Học viện Khoa học xã hội Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Tóm tắt. Đoàn Nguyễn Tuấn 1750- hiệu Hải Ông quê làng Hải Yên huyện Quỳnh Côi nay là làng Hải An xã Quỳnh Nguyên huyện Quỳnh Phụ tỉnh Thái Bình. Ông từng đỗ Hương cống dưới thời nhà Lê nhưng không ra làm quan sau đó có cùng với Vũ Huy Tấn Phan Huy Ích Ngô Thì Nhậm theo Tây Sơn và được trọng dụng. Đoàn Nguyễn Tuấn có quan niệm hành tàng khá linh hoạt nên đã theo đuổi và kiên trì con đường hành đạo của kẻ sĩ trong thời loạn. Với hơn 200 bài thơ chữ Hán còn để lại Đoàn Nguyễn Tuấn đã có dịp thể hiện khá sáng rõ những phương diện nội dung quan trọng trong tư tưởng hành đạo của mình và qua đây có thể khẳng định rằng là một trong những tác giả văn học lớn giai đoạn nửa cuối thế kỉ XVIII nói riêng của văn học trung đại Việt Nam nói chung. Đây là nội dung chính được chúng tôi đặt ra và giải quyết trong bài viết này. Từ khóa Đoàn Nguyễn Tuấn tư tưởng hành đạo thơ chữ Hán văn học trung đại. 1. Mở đầu Là một gương mặt khá tiêu biểu của lịch sử văn học trung đại Việt Nam giai đoạn nửa cuối thế kỉ XVIII nửa đầu thế kỉ XIX Đoàn Nguyễn Tuấn đã xác lập nên một tư cách hết sức đáng chú ý của mẫu hình nhà nho hành động hành đạo trung nghĩa trong thời loạn. Tên tuổi của ông cùng với Hải Ông thi tập đã được đề cập đến trong một số công trình nghiên cứu đi trước song cũng mới chỉ có những đề cập bước đầu 1-5 Trong công trình nghiên cứu thơ đi sứ của Đoàn Nguyễn Thục và Đoàn Nguyễn Tuấn tác giả Nguyễn Thị Hòa đã có những khảo sát và luận giải chi tiết về các phương diện nội dung và nghệ thuật của thơ Đoàn Nguyễn Tuấn 6 song phương diện hành đạo ở thơ văn ông lại chưa được chú ý một cách thỏa đáng. Gần đây trong một số công bố của chúng tôi tư tưởng hành đạo thể hiện trong thơ Đoàn Nguyễn Tuấn được