tailieunhanh - Tín ngưỡng Quan Công

Bài viết nghiên cứu sự chuyển biến từ nhân vật lịch sử sang huyền thoại; từ tập đoàn đến hội đoàn và các tổ chức xã hội khác; tín ngưỡng Quan Công trong văn nghệ dân gian. | Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển số 3 157 . 2020 51 TÍN NGƯỠNG QUAN CÔNG Lê Hải Đăng 1. Quan Công - Ngài là ai Quan Vũ tự là Vân Trường người làng Thường Bình huyện Vận Thành tỉnh Sơn Tây Trung Quốc. Năm Trung Bình thứ 5 Hán Linh Đế 188 SCN đời nhà Hán Quan Vũ Lưu Bị Trương Phi kết nghĩa anh em từ đó Quan Vũ giúp Lưu Bị phục hưng nhà Hán lập nên nhiều chiến công oanh liệt uy danh lẫy lừng cả vùng Hoa Hạ. Mùa đông năm Kiến An thứ 24 Hán Hiến Đế 219 SCN Quan Vũ lơ là để thất thủ Kinh Châu rồi thua trận chạy tới Mạch Thành bị thuộc hạ của Tôn Quyền bắt giết chết. Sau khi giết Quan Công Tôn Quyền sợ không chống nổi sự trả thù của Lưu Bị nên đem thủ cấp Quan Công dâng cho Tào Tháo rồi an táng theo nghi thức Hầu lễ ở Đương Dương. Vì thế Quan Công bị phân mảnh thành đầu ở Lạc Dương thân ở Đương Dương . Đương Dương cũng là nơi đầu tiên Quan Công hiển linh và cư dân địa phương đã lập miếu thờ năm Quang Đại 567-568 . Theo truyền thuyết Quan Công từng nhập hồn người sống để đi đòi đầu. Một lần gặp một cụ già tóc trắng ngồi trên đỉnh núi cụ trách tôi biết ngài chết không cam nhưng nếu những tướng lĩnh như Nhan Lương Văn Xú chết dưới thanh đao của ngài cũng về đòi đầu thì sao Từ đó Quan Công không còn hiển linh về đòi đầu nữa mà xuất hiện trong những câu chuyện cảm động như giúp dân trừ tà đuổi quỷ trấn áp kẻ mạnh giúp đỡ kẻ yếu Sau đó nhiều câu chuyện thực hư hình thành theo con đường dân gian nghệ thuật hóa thành tuồng tích cổ tích huyền thoại truyện thơ văn chương thư pháp vây quanh nhân vật góp phần tạo tựu làm hình thành một tín ngưỡng đặc trưng thể hiện quá trình chuyển hóa một con người sống làm tướng chết thành thần. 2. Sự chuyển biến từ nhân vật lịch sử sang huyền thoại Theo quan niệm Duyên khởi rất nhiều yếu tố đã làm nên hình thái tín ngưỡng Quan Công trong đó không thể thiếu vắng cơ tầng văn hóa truyền thống cộng hưởng với các yếu tố kinh tế chính trị sự hình thành các tập đoàn nhóm xã hội trong lòng đất nước Trung Quốc rồi dịch chuyển từ nội xứ ra ngoại xứ văn .