tailieunhanh - Sức bền vật liệu P8

Ứng xuất biến đổi theo thời gian = trong nhiều chi tiết máy hay công trình , ứng xuất trên MCN biến đổi theo thời gian | Chương 8. ỨNG SUẤT BIẾN Đổl THEO THỜI GIAN I. KHÁI NIỆM VỂ HIỆN TƯỢNG MỎI CỦA VẬT LIỆU Trong nhiều chi tiết máy hay công trình ứng suất trên MCN biến đoi theo thời gian. Ví dụ khi một trục quay chịu tải trọng ngang không đoi các thố dọc của trục luân phiên bị kéo và nén cứ mỗi vòng quay của trục ứng suất lại lần lượt qua các giá trị cực đại và cực tiểu hình . Một u thanh xiên của giàn cầu khi đoàn tàu chạy qua tải trọng biến đoi cũng lần _ lượt bị kéo nén . n Các chi tiết chịu ứng suất biến đoi . StnT theo thời gian thường bị phá hỏng đột ngột không có biến dạng dư tuy làm Hình 8 1 bằng vật liệu dẻo và ứng suất còn rất thấp so vối giối hạn bền của vật liệu. Hiện tượng đó được gọi là hiện tượng mỏi của vật liệu. Hiện tượng mỏi xảy ra là do khi chịu tác dụng của ứng suất biến đoi tuy giá trị còn thấp hơn giối hạn đàn hồi của vật liệu những biến dạng dẻo rất nhỏ bắt đầu xuất hiện và phát triển ở những nơi yếu nhất của vật thể ở những chỗ tập trung ứng suất do thiếu sót khi chế tạo hoặc do ảnh hưởng của môi trường dần dần tại những chỗ đó xuất hiện những vết nứt rất bé. Những vết nứt này ngày càng sâu và phát triển trở thành những vết nứt lốn MCN của vật thể bị thu hẹp dần và cuối cùng khi không còn đủ để chịu lực nữa thì vật thể bị phá hoại đột ngột. Hiện tượng mỏi được đặc biệt chú ý trong kĩ thuật. Chừng 90 các chi tiết máy bị hỏng do nguyên nhân mỏi. Vì thế khi tính toán các chi tiết chịu ứng suất biến đoi cần kiểm tra độ bền mỏi của chúng. II. CHU TRÌNH ÚNG SUÂT VÀ GIỚI HẠN MỎI 1. Chu trình ứng suât Khi ứng suất p p có thể là ơ hoặc t biến đoi theo thời gian t sao cho p t T p t thì p t được gọi là ứng suất tuẩn hoàn hoặc ứng suất có chu kì. Khoảng thời gian T được gọi là chu kì ứng suất. Quá trình biến đoi ứng suất ứng vối khoảng thời gian 1 t t T được gọi là chu trình ứng suâ t. Gọi pmax và pmin theo thứ tự là giá trị lốn nhất và nhỏ nhất của ứng suất p. Đại lượng Pm - p 2p được gọi là ứng suâ t trung bình còn đại lượng p. . - p max min 2 Pa 0 .