tailieunhanh - Về quá trình từ khởi đầu tới thời kì vàng son của vương quốc cổ Lan Na

Thời kì Lan Na xây dựng và củng cố vương quốc kéo dài khoảng 100 năm (1300 – 1400). Bước sang thế kỉ XV, Lan Na tiến vào giai đoạn phát triển rực rỡ trong khoảng 125 năm (1400 – 1525). Nhiều nhà nghiên cứu gọi đó là “Thời kì vàng son”. Dựa trên thành quả của một nửa thế kỉ tạo lập vương quốc, Lan Na dần dần phát triển thành một vương quốc lớn mạnh không chỉ ở việc mở rộng lãnh thổ mà còn ở khả năng gây ảnh hưởng chính trị của nó đến các quốc gia láng giềng. | Về quá trình từ khởi đầu tới thời kì vàng son của vương quốc cổ Lan Na TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 9 - Thaùng 4/2012 VỀ QUÁ TRÌNH TỪ KHỞI ĐẦU TỚI THỜI KÌ VÀNG SON CỦA VƯƠNG QUỐC CỔ LAN NA TRẦN XUÂN HIỆP(*) TRẦN ĐÌNH HÙNG (**) TÓM TẮT Thời kì Lan Na xây dựng và củng cố vương quốc kéo dài khoảng 100 năm (1300 – 1400). Bước sang thế kỉ XV, Lan Na tiến vào giai đoạn phát triển rực rỡ trong khoảng 125 năm (1400 – 1525). Nhiều nhà nghiên cứu gọi đó là “Thời kì vàng son”. Dựa trên thành quả của một nửa thế kỉ tạo lập vương quốc, Lan Na dần dần phát triển thành một vương quốc lớn mạnh không chỉ ở việc mở rộng lãnh thổ mà còn ở khả năng gây ảnh hưởng chính trị của nó đến các quốc gia láng giềng. Với sức sống mạnh mẽ của một đất nước đang trỗi dậy, Lan Na đã truyền bá nhiều đặc trưng văn hoá và thành tựu của nó ra các nước láng giềng, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển chung về văn hoá khu vực, nhất là vùng cực Bắc Đông Nam Á - vùng đất tiếp giáp biên giới Myanma - Thái Lan - Trung Quốc - Lào hiện nay. Đến thế kỉ XIX, Lan Na trở thành một bộ phận lãnh thổ của Xiêm, nay là Thái Lan. Tuy vậy, nhiều di sản của nó, nhất là truyền thống văn hoá đặc sắc (truyền thống Phật giáo, ngôn ngữ, nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, các ngành nghề thủ công ) của thời đại vàng son vẫn còn nguyên giá trị và tiếp tục phát huy ảnh hưởng ở Thái Lan ngày nay. Từ khoá: vương quốc Lan Na, vàng son, đặc trưng văn hoá, lãnh thổ, quyền lực ABSTRACT The building and prospering of the kingdom of Lan Na lasted 100 years (1300-1400). In the 15th century, Lan Na entered the stage in which it flourished for about 125 years (1400-1525), which was called "the golden age" by researchers. Based on the results of a half-century founding of the kingdom, Lan Na gradually developed into a powerful kingdom not only geographically but also politically, which greatly influenced its neighboring countries. With the strong vitality of an emerging country,