tailieunhanh - Tạp chí Dược liệu – Tập 5, số 5/2000

Tạp chí Dược liệu – Tập 5, số 5/2000 thông tin đến quý độc giả các bài viết: nghiên cứu những cây chứa Berberin trên thế giới và trong nước; kết quả nghiên cứu hóa học trên 3 loài Geranium hiện có ở Việt Nam; một phương pháp mới chiết xuất Ajmalicin từ rễ dừa cạn. | TỔNG QUAN_________________________________________ NGHIÊN CỨU NHŨNG CÂY CHỨA BERBERIN TRÊN THÊ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC Nguyễn Kim cẩn - Viện Dược liệu Berberin thường có trong những cây thuộc chi Berberis 1-3 . Theo thực vật chí thế giới chi này có gần 700 loài 4 còn theo tài liệu của Englers chỉ có khoảng 500 loài 5 Berberin đã được phát hiện trong khoảng 150 loài thuộc nhiều họ khác nhau xem bảng . Trong tất cả những loài chứa berberin đã biết chỉ có những loài thuộc chi Berberis và Mahonia họ Berberidaceae là cho hàm lượng berberin cao hơn cả có loài đạt 9-12 6-9 . Trên thế giới nhiều nước có những cây chứa berberin như Armenia có 16 loài thuộc 16 họ khác nhau 10 . O Việt Nam có khoảng 15 loài thuộc 5 họ chứa berberin 11-24 đều tìm thấy ở dạng mọc hoang. Trong thông báo này chúng tôi giới thiệu kết quả nghiên cứu một số cây chứa berberin trên thế giới và ở nước ta nhằm góp phần định hướng việc nghiên cứu tạo nguồn nguyên liệu sản xuất berberin phục vụ nhu cầu chữa bệnh trong nước và xuất khẩu. Từ những số liệu công bố được ghi trong bảng chúng ta thấy những cây có hàm lượng berberin từ 0 5 trở lên đều có thể là nguyên liệu sản xuất hoạt chất này. Những cây có hàm lượng cao hơn 1 có thể được thuần hoá di thực và trổng trọt để chủ động nguyên liệu. Thông thường berberin có nhiều trong rễ vỏ rễ thân vỏ thân một số cây có cả trong lá 15-17 hạt 18 Hàm lượng berberin thay đổi phụ thuộc vào nơi thu hái và thòi kỳ sinh trưởng phát triển của cây. Thu hái vào cuối vụ hoa hoặc quả hàm lượng berberin cao nhất. Điều này có ý nghĩa lớn đối với việc xác định thời vụ thu hái của những cây trồng. Sự phân bố hàm lượng berberin trong các bộ phận của cây rất khác nhau vỏ rễ chứa tới 19 đối với loài B. aquifolium rễ phụ rễ cấp hai chứa 6-7 lõi rễ khoảng 1 5 vỏ thân 0 5-1 5 và thân gỗ 0 l-0 15 19 . Có rất nhiều cây mới chỉ nghiên cứu bước đầu định tính thành phần hoá học mà chưa nghiên cứu định lượng từng thành phần. Sau ngày hoà bình lập lại ở miền bắc những cây chứa berberin đã sớm được