tailieunhanh - Nhận diện một số vấn đề làng xã ven biển Đà Nẵng đầu thế kỷ XIX qua tư liệu địa bạ

Bài viết này tập trung tìm hiểu về quy mô làng xã, tình trạng đất đai và tình hình sở hữu ruộng đất đầu thế kỷ XIX trên cơ sở nguồn tư liệu địa bạ của năm làng, gồm: Cổ Mân, Hoa Ổ, Nam An, Tân An và Thanh Khê. Bấy giờ, những làng này thuộc hai huyện Diên Khánh và Hòa Vang, phủ Điện Bàn, dinh Quảng Nam. | Nhận diện một số vấn đề làng xã ven biển Đà Nẵng đầu thế kỷ XIX qua tư liệu địa bạ Nghiên cứu - Trao đổi NHẬN DIỆN MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÀNG XÃ VEN BIỂN ĐÀ NẴNG ĐẦU THẾ KỶ XIX QUA TƯ LIỆU ĐỊA BẠ ? LÊ XUÂN THÔNG * L à một thành phố duyên hải, Đà Nẵng có các làng là không đều nhau mà có sự chênh lệch rất nhiều làng xã định cư dọc theo đường bờ lớn. Nam An là làng lớn nhất có diện tích biển từ chân đèo Hải Vân (phía tây bắc) (351 mẫu 1 sào 9 thước 0 tấc); nhỏ nhất là làng Cổ đến Ngũ Hành Sơn (phía đông nam), kéo Mân có diện tích . Tổng diện tích của năm làng dài khoảng 50 km. Hầu hết, các làng xã này được khai là (994 mẫu 6 sào 13 thước 7 tấc 7 phân). phá, xác lập vào thời chúa Nguyễn (thế kỷ XVI - XVII). Quy mô bình quân của một làng là (198 mẫu 9 sào 5 thước 7 tấc 5 phân 4 ly) (xem bảng 1). Bài viết này tập trung tìm hiểu về quy mô làng xã, tình trạng đất đai và tình hình sở hữu ruộng đất đầu Bảng 1. Quy mô diện tích làng xã khu vực thế kỷ XIX trên cơ sở nguồn tư liệu địa bạ của năm ven biển (Đà Nẵng) làng, gồm: Cổ Mân, Hoa Ổ, Nam An, Tân An và Thanh Tên làng Diện tích Quy mô Khê. Bấy giờ, những làng này thuộc hai huyện Diên TT xã () bình quân Khánh và Hòa Vang, phủ Điện Bàn, dinh Quảng 1 Cổ Mân Dĩ nhiên, số làng xã này chưa phải là toàn bộ khu vực 2 Tân An 3 Hoa Ổ Khoảng ven biển Đà Nẵng nhưng với sự phân bố trải đều trên 4 Thanh Khê trên 198 các địa bàn khác nhau, lại tương đồng về lịch sử hình mẫu/làng 5 Nam An thành nên có thể coi là cơ sở đảm bảo cho kết quả nghiên cứu. Tổng cộng Nguồn: Địa bạ của năm làng Cổ Mân, Tân An, Địa bạ được sử dụng đều do chúng tôi sưu tầm Hoa Ổ, Thanh Khê và Nam An từ dân gian (tức là bản Bính). Về niên đại, bốn địa bạ thuộc Gia Long thứ 13 (1814) và Gia Long thứ 14 Trong khi đó, từ số liệu 937 làng (có địa bạ) của (1815); riêng địa bạ xã Hoa Ổ .