tailieunhanh - Vài nét về kinh tế nông nghiệp huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An nửa đầu thế kỉ XIX

Đầu thế kỉ XIX, đứng trước những khó khăn về kinh tế, nhà Nguyễn đã thực thi chính sách trọng nông nhằm quản lý ruộng đất, ổn định và phát triển kinh tế nông nghiệp. Những chính sách đó đã có tác động lớn đối với nông nghiệp, nông thôn trên phạm vi cả nước nói chung và ở huyện Nam Đàn (Nghệ An) nói riêng. Trên cơ sở nguồn tư liệu địa bạ và khảo sát thực tế, bài viết mô tả bức tranh kinh tế nông nghiệp Nam Đàn dưới thời Nguyễn nửa đầu thế kỷ XIX, qua đó góp phần làm rõ những thuận lợi và khó khăn của vùng đất được xem là “trung tâm đất Nghệ An” trong phát triển kinh tế nông nghiệp. | Vài nét về kinh tế nông nghiệp huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An nửa đầu thế kỉ XIX Trường Đại học Vinh Tạp chí khoa học, Tập 48 - Số 3B/2019, tr. 13-22 VÀI NÉT VỀ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP HUYỆN NAM ĐÀN, TỈNH NGHỆ AN NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX Trần Quốc Bảo Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An Ngày nhận bài 8/5/2019, ngày nhận đăng 26/7/2019 Tóm tắt: Đầu thế kỉ XIX, đứng trước những khó khăn về kinh tế, nhà Nguyễn đã thực thi chính sách trọng nông nhằm quản lý ruộng đất, ổn định và phát triển kinh tế nông nghiệp. Những chính sách đó đã có tác động lớn đối với nông nghiệp, nông thôn trên phạm vi cả nước nói chung và ở huyện Nam Đàn (Nghệ An) nói riêng. Trên cơ sở nguồn tư liệu địa bạ và khảo sát thực tế, bài viết mô tả bức tranh kinh tế nông nghiệp Nam Đàn dưới thời Nguyễn nửa đầu thế kỷ XIX, qua đó góp phần làm rõ những thuận lợi và khó khăn của vùng đất được xem là “trung tâm đất Nghệ An” trong phát triển kinh tế nông nghiệp. Từ khóa: Kinh tế thời Nguyễn; nông nghiệp Nam Đàn; quản lý ruộng đất; tư liệu địa bạ. Bước vào thế kỉ XIX, do ảnh hưởng của các cuộc nội chiến liên tiếp kéo dài ở các thời kỳ trước đó, nhà Nguyễn phải đối mặt với những thách thức lớn, đặc biệt là những khó khăn trong kinh tế nông nghiệp, “các huyện, đồng ruộng bỏ hoang, nhân dân đói khổ. Dịch tễ lại phát sinh, người chết đói đến gần nửa. Dân phiêu tán hoặc tan tác vào Nam, ra Bắc” (Ngô Sĩ Liên và các sử thần triều Lê, 1993, tr. 262). Để giải quyết tình hình, nhà Nguyễn đã ban hành nhiều chính sách nhằm phục hồi và phát triển kinh tế, xác định nông nghiệp giữ vai trò then chốt trong nền kinh tế đất nước. Huyện Nam Đàn (Nghệ An) nằm ở hạ lưu sông Lam, từng được coi là “trung tâm đất Nghệ An”, có lịch sử hình thành từ rất sớm. Đầu thế kỉ XIX, các chính sách nông nghiệp do nhà nước thực thi đã tác động rất lớn đến hoạt động kinh tế nông nghiệp của cư dân Nam Đàn dưới thời Nguyễn. 1. Chính sách nông nghiệp của nhà Nguyễn và tình hình sở hữu ruộng đất ở Nam Đàn