tailieunhanh - Vấn đề tiếp thu các hệ tư tưởng chính trị - triết học của loại hình tác giả nhà nho ẩn dật Việt Nam

Bài viết bàn về việc tiếp thu linh hoạt các hệ tư tưởng chính trị - triết học của loại hình tác giả này. Đó là việc họ đã tiếp thu từ quan niệm nhân sinh về con người của phương Đông; vấn đề tu tâm dưỡng tính và phép ứng xử linh hoạt của Nho giáo; tư tưởng vô vi, tiêu dao nhàn tản, giải phóng khỏi những ràng buộc xã hội, hòa nhập vào thiên nhiên của Lão - Trang; tư tưởng thoát li cõi tục, gần gũi và hòa nhập với thiên nhiên của Phật giáo Thiền tông. | Vấn đề tiếp thu các hệ tư tưởng chính trị - triết học của loại hình tác giả nhà nho ẩn dật Việt Nam JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: Social Sci., 2015, Vol. 60, No. 5, pp. 34-39 This paper is available online at VẤN ĐỀ TIẾP THU CÁC HỆ TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ - TRIẾT HỌC CỦA LOẠI HÌNH TÁC GIẢ NHÀ NHO ẨN DẬT VIỆT NAM Lê Văn Tấn Học viện Khoa học xã hội - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Tóm tắt. Trong lịch sử văn chương Nho giáo Việt Nam thời, tác giả nhà nho ẩn dật - xuất thế được giới nghiên cứu thừa nhận là một trong hai mẫu người cơ bản, chính thống. Bài viết bàn về việc tiếp thu linh hoạt các hệ tư tưởng chính trị - triết học của loại hình tác giả này. Đó là việc họ đã tiếp thu từ quan niệm nhân sinh về con người của phương Đông; vấn đề tu tâm dưỡng tính và phép ứng xử linh hoạt của Nho giáo; tư tưởng vô vi, tiêu dao nhàn tản, giải phóng khỏi những ràng buộc xã hội, hoà nhập vào thiên nhiên của Lão - Trang; tư tưởng thoát li cõi tục, gần gũi và hoà nhập với thiên nhiên của Phật giáo Thiền tông. Từ khóa: Văn chương Nho giáo, nhà nho ẩn dật, hệ tư tưởng chính trị - triết học. 1. Mở đầu Tác giả nhà nho ẩn dật là những tác giả nhà nho có thể chịu ảnh hưởng của hệ tư tưởng Nho giáo trong việc lựa chọn con đường hành đạo - nhập thế nhưng khi về ẩn dật, họ đã tiếp thu linh hoạt tư tưởng Lão - Trang và phần nào tư tưởng Phật giáo; họ có thể đi ở ẩn suốt đời hoặc chỉ đi ở ẩn trong khoảng thời gian nào đó và có sáng tác văn chương thể hiện cuộc sống, tư tưởng ẩn dật [3, 6]. Đội ngũ tác giả nhà nho ẩn dật khá đông đảo, xuất hiện từ khoảng cuối thế kỉ XIII cho đến hết thế kỉ XIX. Một số tên tuổi tiêu biểu như: Chu Văn An, Trần Nguyên Đán, Nguyễn Trãi, Nguyễn Húc, Nguyễn Dữ, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Ngô Thế Lân, Nguyễn Thiếp, Ngô Thì Ức, Ngô Thì Hoàng, Lê Hữu Trác, Chu Doãn Trí, Nguyễn Huy Vinh, Nguyễn Khuyến. . . Một trong những nguyên nhân cơ bản để hình thành nên thế