tailieunhanh - Công nữ Ngọc Tuyên và dòng tộc Nguyễn Cửu làng Vân Dương: Nhìn từ vai trò và công lao to lớn đối với công nghiệp trung hưng của Vương triều Nguyễn

Bài viết khảo cứu vai trò và công lao của dòng họ Nguyễn Cửu trong lịch sử, cũng như mối quan hệ khăng khít giữa dòng họ này với hoàng tộc nhà Nguyễn thông qua một trường hợp tiêu biểu, đó là vai trò và công lao của bà Sãi Vân Dương, tức công nữ Nguyễn Phúc Ngọc Tuyên (1738-1809), trưởng nữ của Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát và là chính thất của Kế quận công Nguyễn Cửu Thống trong sự nghiệp trung hưng vương triều Nguyễn. | Công nữ Ngọc Tuyên và dòng tộc Nguyễn Cửu làng Vân Dương: Nhìn từ vai trò và công lao to lớn đối với công nghiệp trung hưng của Vương triều Nguyễn Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2 (136) . 2017 121 ĐẤT NƯỚC -NHÂN VẬT CÔNG NỮ NGỌC TUYÊN VÀ DÒNG TỘC NGUYỄN CỬU LÀNG VÂN DƯƠNG: NHÌN TỪ VAI TRÒ VÀ CÔNG LAO TO LỚN ĐỐI VỚI CÔNG NGHIỆP TRUNG HƯNG CỦA VƯƠNG TRIỀU NGUYỄN Võ Vinh Quang* 1. Dẫn nhập Trong quá trình lịch sử tồn tại và phát triển của nhà Nguyễn ở Đàng Trong, những dòng tộc khai quốc công thần như Nguyễn Hữu, Nguyễn Cửu, Tống Phước, Trương Phước, Nguyễn Khoa, Trần Đình, Nguyễn Đăng gắn liền với quá trình thịnh suy của triều đại vua chúa nhà Nguyễn. Ở đó, bên cạnh mối quan hệ chúa/ vua-tôi khăng khít, chia ngọt sẻ bùi, đồng cam cộng khổ để gây dựng và củng cố vương triều thì chúng ta không thể không tìm hiểu về ý nghĩa các mối quan hệ thông gia hỗ tương qua lại và dung hòa giữa các đại tộc trên với dòng họ Nguyễn Phúc. Vì đấy chính là mối dây liên kết đặc biệt, giúp tạo nên một chất liệu keo sơn, đặt nhiều dấu ấn rất quan trọng trong lịch sử. Hướng tiếp cận đó chính là một trong những điểm trọng yếu được chúng tôi chú tâm nghiên cứu trong vài năm qua. Tại bài viết này, chúng tôi xin đề cập đến vai trò, vị thế của dòng tộc Nguyễn Cửu trong lịch sử, cũng như mối quan hệ khăng khít giữa dòng tộc Nguyễn Phúc của vua chúa nhà Nguyễn với đại tộc Nguyễn Cửu ở làng Vân Dương,(1) thông qua một điển hình tiêu biểu, đó là những dấu ấn về vai trò và công lao của bà Sãi Vân Dương, tức công nữ Ngọc Tuyên (trưởng nữ của Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát và là chính thất của Kế quận công Nguyễn Cửu Thống). 2. Các danh thần họ Nguyễn Cửu và công nữ Ngọc Tuyên với công lao phò tá các chúa Nguyễn khôi phục trung hưng vương triều . Sơ lược về công lao phò tá của các danh thần họ Nguyễn Cửu Dòng tộc Nguyễn Cửu(2) ở Nam Hà khởi nguồn từ Nghĩa quận công Nguyễn Cửu Kiều. Năm 1623, ông mang mật thư và ấn báu của Trịnh phi Ngọc Tú .