tailieunhanh - Bệnh tình và nguyên nhân cái chết của vua Đồng Khánh qua báo cáo của một bác sĩ người Pháp
Về bệnh tình và nguyên nhân cái chết của vị vua thứ chín của nhà Nguyễn - Đồng Khánh (1864-1889) khi ở ngôi chưa đầy 4 năm, ít thấy được chính sử ghi chép ngoài chi tiết thông báo sự qua đời của nhà vua. Đã có những giả thuyết lưu truyền trong dân gian nhuốm màu huyền bí nhằm lý giải sự qua đời của vị vua tuổi đời còn rất trẻ này. | Bệnh tình và nguyên nhân cái chết của vua Đồng Khánh qua báo cáo của một bác sĩ người Pháp 154 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 4 (130) . 2016 TƯ LIỆU BỆNH TÌNH VÀ NGUYÊN NHÂN CÁI CHẾT CỦA VUA ĐỒNG KHÁNH QUA BÁO CÁO CỦA MỘT BÁC SĨ NGƯỜI PHÁP Nguyễn Thị Dương* Năm 1885, dưới sự giúp đỡ của người Pháp, hoàng tử Chánh Mông lên ngôi, đặt niên hiệu là Đồng Khánh. Thế nhưng thời gian tồn tại của triều đại Đồng Khánh thật ngắn ngủi chưa đầy bốn năm (1885-1889) vì nhà vua đoản mệnh. Về chuyện Đồng Khánh qua đời, sách Đại Nam Thực lục Chính biên Đệ thất kỷ có hai đoạn chép: “ Thiên hạ thần dân đang ngẩng đầu để xem đức hóa thi hành, nào ngờ ý trời khó lường, ngày 16 tháng 12 năm Mậu Tý Đồng Khánh thứ 3 không khỏe, ngày 25 bệnh nặng thêm, giờ Giáp Tuất ngày 27 Giáp Thìn cưỡi rồng lên làm khách trời ở điện Càn Thành, thánh linh thọ được hai mươi lăm năm.”, và “ Không ngờ vận nước còn gian truân, chưa thể hoàn toàn tới thẳng được mục đích ấy, vào ngày 27 tháng 12 năm Mậu Tý Đồng Khánh thứ 3 (28/1/1889 Tây lịch) tiên hoàng khảo Cảnh Tông Thuần Hoàng Đế ta cưỡi rồng lên làm khách trời ”.(1) Nhưng vì bệnh gì mà vua Đồng Khánh qua đời nhanh chóng (thời gian từ khi nhuốm bệnh tới lúc qua đời chưa đầy hai tuần) khi tuổi đời mới 25 thì không thấy sử sách triều Nguyễn đề cập. Tuy nhiên, bệnh tình và cái chết của vua Đồng Khánh lại là chủ đề của một số báo cáo trong tài liệu của chính quyền thuộc địa, như báo cáo của Tổng trú sứ Rheinart gởi Toàn quyền Đông Dương, báo cáo của bác sĩ Cotte - người trực tiếp khám bệnh cho vua Đồng Khánh Lo ngại nguy cơ bệnh tình người đứng đầu Nam triều trầm trọng, hơn nữa lại sợ có âm mưu đầu độc, Tổng trú sứ Rheinart đã tìm cách thuyết phục phía Nam triều đồng ý để bác sĩ Pháp khám bệnh cho Đồng Khánh: “ Sáng ngày 27, tôi cho đi hỏi tin tức Nhà vua và được trả lời rằng đêm trước tình hình rất tệ. Nhà vua đã nôn, nấc và đã bất tỉnh trong nhiều giờ, rất đáng lo và sợ một vụ đầu độc luôn đáng ngờ
đang nạp các trang xem trước
