tailieunhanh - Tạp chí Bách Khoa - Số 54: Phần 2

Phần 2 tạp chí được tiếp nối từ phần 1 với các bài viết: cái chết của Socrate; không gian liên hành tinh thuộc về ai; mười hai năm; tiếng địa phương; danh từ y ngữ, cuộc đời ôi tuyệt đẹp; thuyền trăng; người khóc thầm ban đêm; hai anh hem họ Thương; khói lửa kinh thành. tạp chí để nắm chi tiết nội dung các bài viết. | Cái chết của Socrate NGUYẾN-HIẼN-LÊ dịch SOCR ATE lầ một hiền triết Hí-lạp ở thế kỷ thứ V trước kỷ nguyền ổng thường đứng ờ ngoài đường tại những đám dông rồi đặt nhưng câu hôi bắt người ta phải dịnh nghĩa cho đúng tập suy nghĩ phần tích có phương pháp dề lần lần tìm thấy chân lý. ồng chi trích ch nh thề dân chủ hỉn dộn của Hi-lạp hồi dó nên phe dân chù muốn hại ông bắt ông phải uống thuốc dôc. Các bạn thân của ông vô khám thăm ông khuyên ông vươt ngục việc lẽ dé dàng vì có tay trong ông tùr chối vui vỉ chịu chết nhờ vậy mầ được hậu thế tôn sùng là vj dầu tiền tuân tử vì dạo trong lịch sừ nhân loại. Năm đó ông bây mươi tuồi 399 hay 400 trưởc Tây-lịch . Platon một môn đệ cùa ông mà cúng là một triết gia danh tiếng tác gìẫ hộ Chế dộ Cộng-hòa chép lại nhứng phút cuối cùng của đời ông trong đoạn văn dưới đây mà từ trước tới nay ai cúng nhận một tuyệt tác tuy là tàn văn mà dẹp hơn thơ. Lời rất bình dị không chứa một hình ảnh nào cả mà kích thích ta mọnh vô cùng. Chính vì tâm hổn của Socrate lãn cao quí mà hoàn cảnh của ông lắn cầm dọng cho nền Platon chì cần ghi lại đúng 8ự thực cũng đù làm cho người sau dọc tới mà ngưỡng mộ mà thán phục. Cái đẹp ờ dây lằ cái dẹp tự nhiên không có cái dẹp tô điềm nào có thè ví với nố dược. Lời người dịch Socrate bầo bạn bè Can dam lên cắc bạn CẨC bạn nhỏ rằng chỉ chồn cấỉ xác của tôi thôi. 1 Nói xong người đứng dậy đì vô trong phòng tắm vài Crito I Crito bầo chúng tôi ngoi đại và chúng tôi đợi vửa nối chuyện vừa nghĩ ngợi. về nới dau khồ lớn cua chúng tôi chứng tôi sắp mít một người cha và sẽ phải chịu cảnh côi cút suốt dời. Socrate ở lâu trong phòng tắm Mạt trời dá sắp lận. Khì ở phòng lắm ra người lại ngồi với chúng tôi. nhưng không nói gì nhiều. Rồi viên coi ngực bước vố lại găn người bảo ông Socrate trong 80 những người đến đầy từ trước tới oay thì ông là người cao thượng nhất hiền tử nhất cổ đức nhất I Một môa đệ cùa Socrate. BÁCH KHOA LIV - 49 - CẢI CHỂT CỦA SOCRATE lỏi sê không phải trách ông như dã trích những kẻ khác khi họ noi