tailieunhanh - Hóa hữu cơ - Tài liệu giúp bạn thử sức trước kì thi tốt nghiệp THPT Quốc gia: Phần 2

Nối tiếp phần 1 của tà liệu Hóa hữu cơ - Tài liệu giúp bạn thử sức trước kì thi tốt nghiệp THPT Quốc gia, phần 2 sẽ tiếp tục giới thiệu đến bạn một số dạng bài tập của: Andehit - Xeton - Axit cacboxylic, Este - Lipit, Cacbohiđrat, Amin - Amino axit - Protein, Polime và vật liệu polime. . | Hóa hữu cơ - Tài liệu giúp bạn thử sức trước kì thi tốt nghiệp THPT Quốc gia: Phần 2 m ư đ n ạ 6 . A N Đ E H IT - X E T O N - A X IT C A C B O X Y L IC A. HỆ THỐNG HOÁ KIẾN THỨC I. ANĐEHIT VÀ XETON Anđehit là những hợp chất cacbonyl mà phân tử có chứa nhóm -CHO liên kết với gốc hiđrocacbon hoặc nguyên tử H. Nhóm -CHO là nhóm định chức của anđehit được gọi là nhóm cacbonđehit. Xeton là những hợp chất cacbonyl mà phân tử có nhóm ^ c = 0 liên kết với 2 gốc hiđrocacbon. 1. Cấu tạo Anđehit và xeton đều là hợp chất chứa nhóm cacbonyl ( ^ = 0 ) trong đó nguyên tử c ở trạng thái lai hoá sp^ với góc hoá trị ~ 120“. Liên kết đôi bao gồm 1 liên kết ơ bền và 1 liên kết n kém bền (tưcmg tự như trong phân tử etilen), ngoài T£ nguyên tử o còn có hai cặp electron n chiếm 2 obitan lai hoá sp^. Do độ âm điện của nguyên tử 0 lớn hcm nguyên tử c nên lên kết đôi (chủ yếi là liên kết n) bị phân cực về phía nguyên tử o. Sự phân cực của nhóm !X!=0 trong phân tử xeton phần nào mạnh hơn so với anđehit do nguyên tử c của nhóm !!^c= 0 trong phân tử xeton bị che chắr nhiều hcm nên điện tích dưctng (5^) cũng bị giảm nhiều hcm bởi 2 gốc hiđrocacbon. 2. P hân loại Dựa theo cấu tạo của gô'c hiđrocacbon, người ta phân biệt ba loại hợp châì cacbonyl : no, không no và thơm. Công thức tổng quát của anđehit : R(CHO)x (x > 1 ) và xeton : RCOR' Ankanal (anđehit no đơn chức) : CnH2n+iCHO (n > 0) hay Cn,H2mO (m > 1; với m = n + 1). 3. Tính ch ất hoá học a) P h ả n ứ n g cộng • Cộng H 2 + Anđehit ancol bậc I RCHO + H2---- > RCH2OH + Xeton -> ancol bậc II R-CO-R’ + H2---- > R-CH(OH)-R’ + Ankenal —> ankanal hoặc ancol R-CH=CH-CHO + 2H 2---- > R-CH2-CH2-CH2OH Liên kết c=c dễ bị khử hơn liên kết c=0 R-CH^CH-CHO + H 2 ---- > R-CH 2 -C H 2 -C H 2 OH 156 • Cộng H 2 O (hiđrat hoá) CH 2 -0 + H-OH ^ CH 2 (0 H )2 Dung dịch fomandehit 37 - 40% trong nước gọi là fomalin chứa chủ yếu là dạng hiđrat CỈỈ2 (OH)2 (99,9%),