tailieunhanh - Từ tinh thần thực chứng, tư duy phức đến tiếp cận hệ thống (Góp phần nghiên cứu lịch sử Khoa học và Công nghệ)

Bài viết trình bày khái niệm tinh thần thực chứng; tư duy phức; tiếp cận hệ thống và nghiên cứu lịch sử của Khoa học và Công nghệ. Để nắm chi tiết nội dung bài viết. | Từ tinh thần thực chứng, tư duy phức đến tiếp cận hệ thống (Góp phần nghiên cứu lịch sử Khoa học và Công nghệ) Tõ TINH THÇN THùC CHøNG, T¦ DUY PHøC §ÕN TIÕP CËN HÖ THèNG (Gãp phÇn nghiªn cøu LÞch sö khoa häc vµ c«ng nghÖ) NguyÔn Thõa Hû(*) NguyÔn M¹nh Dòng(**) Tõ tinh thÇn thùc chøng Tinh thÇn c¬ b¶n cña nã lµ mäi luËn ®Ò khoa häc, trong ®ã cã khoa häc x· héi, Tinh thÇn thùc chøng (Positivist chØ thùc sù cã gi¸ trÞ khi ®· ®−îc thùc spirit) mµ h¹t nh©n cña nã lµ chñ nghÜa nghiÖm vµ kiÓm chøng kü l−ìng. thùc chøng (Positivism) lµ ®iÓm khëi ®Çu, cÇn thiÕt cho mäi khoa häc hiÖn Tinh thÇn thùc chøng ®−îc thÓ hiÖn ®¹i. Tinh thÇn thùc chøng h×nh thµnh trong nghiªn cøu khoa häc qua nh÷ng vµ ph¸t triÓn trong mét qu¸ tr×nh. khÝa c¹nh sau: Nh÷ng h¹t mÇm cña nã ®· cã trong t− - Khoa häc ®−îc hiÓu: lÊy khoa häc t−ëng nh÷ng nhµ triÕt häc, nhµ to¸n häc vµ tri thøc lµm nÒn t¶ng cho tri thøc nh− nhµ triÕt häc ng−êi Ph¸p RenÐ luËn (ÐpistÐmologie). (*)(**) Descartes (1596-1650) - cha ®Î cña chñ nghÜa duy lý (rationalism), nhµ triÕt häc - Ng−êi nghiªn cøu cÇn rÊt thËn ng−êi Anh Francis Bacon (1561-1626) - träng trong viÖc lËp luËn, ®¸nh gi¸ vÒ ng−êi khai sinh ra chñ nghÜa thùc ®èi t−îng ®−îc nghiªn cøu hay nh÷ng nghiÖm (empiricism) vµ nhµ x· héi häc hiÖn t−îng x· héi ®ã. §−a ra mét ®Þnh ng−êi Ph¸p Saint-Simon (1760-1825). h−íng gi¶ thiÕt, ph¸c häa mét m« h×nh Nã ®−îc hoµn thiÖn vµ hÖ thèng hãa bëi kh¶ dÜ dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm vµ nhµ x· héi häc Ph¸p Auguste Comte trùc gi¸c cã thÓ lµ mét gîi ý tèt cho nhµ (1798-1857), th− ký vµ ng−êi céng t¸c nghiªn cøu, nã gióp chóng ta dÔ dµng cña Saint-Simon, ®−îc coi lµ cha ®Î cña ph©n tÝch vµ tæng hîp nh÷ng d÷ liÖu. chñ nghÜa thùc chøng. Tinh thÇn thùc Nh−ng tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc tin ngay ®Ó chøng cßn ®−îc ph¸t triÓn vµ bæ sung kh¼ng ®Þnh gi¶ thiÕt Êy lµm sù chØ ®¹o sau ®ã bëi Pareto (Ng−êi Italia, 1848- nghiªn cøu. V× cho dï nã cã thÓ rÊt chÆt 1923), Durkheim (ng−êi Ph¸p, 1858- chÏ hoµn h¶o vÒ .