tailieunhanh - Tương tự quang học của bức xạ Hawking

Bài viết này giới thiệu: Bức xạ Hawking trong GR, ý tưởng sáng tạo của Unruh (lan truyền âm thanh trong một dòng chảy), cuối cùng là chuyển động của ánh sáng trong môi trường quang học. | Tương tự quang học của bức xạ Hawking THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN TƯƠNG TỰ QUANG HỌC CỦA BỨC XẠ HAWKING Các nhà vật lý đã thực hiện được sự tương tự quang học của bức xạ Hawking. Đây là một tiến bộ lớn nhằm chứng minh bức xạ Hawking là một hiện tượng phổ quát (universal) trong vũ trụ. Bức xạ Hawking không những tồn tại trong GR (General Relativity) mà còn trong nhiều môi trường khác: một dòng chảy, BEC, sợi quang học, Bài báo này giới thiệu: - bức xạ Hawking trong GR, - ý tưởng sáng tạo của Unruh (lan truyền âm thanh trong một dòng chảy), - cuối cùng là chuyển động của ánh sáng trong môi trường quang học. Ý tưởng nằm sau 3 vấn đề đó là mở ra những mối liên hệ sâu kín giữa nhiều lĩnh vực của vật lý hiện đại. I. BỨC XẠ HAWKING TRONG GR Trong GR tồn tại lỗ đen, lỗ đen có chân trời sự cố - tức ranh giới có thể đi vào nhưng không thể thoát ra được đối với mọi vật kể cả ánh sáng (xem hình 1). Lỗ đen thực tế không phải đen hoàn toàn. Nhà vật lý lý thuyết lỗi lạc Hawking chứng minh rằng lỗ đen có phát ra bức xạ → đó là bức xạ Hawking. Những nhiễu loạn chân không trong Hình 1. Chân trời lỗ đen và bức xạ vùng lân cận của chân trời sự cố làm xuất hiện Hawking những cặp hạt, một hạt rơi vào trong lỗ đen còn hạt còn lại bay ra ngoài lỗ đen làm thành bức xạ Hawking. Số 58 - Tháng 03/2019 27 THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN II. TƯƠNG TỰ HIỆN TƯỢNG HAWKING Hãy tưởng tượng bạn là một con cá và TRONG MÔI TRƯỜNG ĐÔNG ĐẶC đồng thời là một nhà vật lý sống trong một dòng Ý tưởng của Unruh sông. Trên một điểm của dòng sông có một cái thác dữ dội, tại đó vận tốc nước vượt quá vận tốc Lần đầu tiên nhà vật lý Unruh đưa ra ý âm thanh trong nước. Rõ ràng nếu bạn vượt qua tưởng rằng bức xạ Hawking có thể xảy ra không điểm thác nước bạn sẽ kêu lên tiếng kêu tuyệt phải chỉ trong GR mà có thể trong một môi trường vọng song tiếng kêu đó lẽ dĩ nhiên không đến khác khi xét sự chuyển động âm thanh trong .