tailieunhanh - Thiên nhiên và cuộc sống thôn quê trong thơ chữ Hán Đặng Huy Trứ và Nguyễn Khuyến

Đề tài thôn quê trong thơ trung đại Việt Nam có mối quan hệ sâu sắc với nền văn hóa dân tộc. Đằng sau mỗi lũy tre làng luôn ẩn chứa một nếp sống, phong tục tập quán và đặc sắc văn hóa riêng biệt. Thơ ca trung đại Việt Nam là di sản quý giá góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đã tồn tại hàng nghìn năm. Đặng Huy Trứ và Nguyễn Khuyến là hai thi nhân tiêu biểu của thế kỉ XIX đã kế thừa và phát huy thành tựu đó của thơ ca. | Thiên nhiên và cuộc sống thôn quê trong thơ chữ Hán Đặng Huy Trứ và Nguyễn Khuyến TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 26. 2015 THIÊN NHIÊN VÀ CUỘC SỐNG THÔN QUÊ TRONG THƠ CHỮ HÁN ĐẶNG HUY TRỨ VÀ NGUYỄN KHUYẾN Lê Thị Nƣơng1 TÓM TẮT Đề tài thôn quê trong thơ trung đại Việt Nam có mối quan hệ sâu sắc với nền văn hóa dân tộc. Đằng sau mỗi lũy tre làng luôn ẩn chứa một nếp sống, phong tục tập quán và đặc sắc văn hóa riêng biệt. Thơ ca trung đại Việt Nam là di sản quý giá góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đã tồn tại hàng nghìn năm. Đặng Huy Trứ và Nguyễn Khuyến là hai thi nhân tiêu biểu của thế kỉ XIX đã kế thừa và phát huy thành tựu đó của thơ ca. Với những thi phẩm bằng chữ Hán về thôn quê, các thi nhân đã thể hiện cảnh sắc thiên nhiên cũng như cuộc sống người dân lao động mộc mạc, giản dị và đậm đà tinh thần dân tộc. Từ khóa: Thiên nhiên thôn quê, thơ chữ Hán 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trên tiến trình phát triển của thơ trung đại Việt Nam, đến cuối thế kỷ XIX, thơ chữ Hán vẫn đƣợc nhiều tác giả lựa chọn để gửi gắm tâm tình. Tuy nhiên, kiểu chữ vuông cao quý ở giai đoạn này không chỉ khắc họa cái cao nhã mà còn là nơi để các thi nhân thể hiện niềm tự hào dân tộc qua những vần thơ về cảnh bình dị, dân dã ở thôn quê. Đề tài thôn quê vốn đƣợc thể hiện chủ yếu ở mảng thơ chữ Nôm, song thơ chữ Hán là một thứ ngôn ngữ ngoại nhập cũng đã có những phá vỡ quy phạm để phù hợp với hoàn cảnh lịch sử xã hội giai đoạn này. Đặng Huy Trứ và Nguyễn Khuyến là hai tác giả để lại nhiều thi phẩm có đóng góp không nhỏ trong sự phát triển của thơ ca trung đại Việt Nam. Một trong những biểu hiện của sự phát triển đó là đƣa chất hiện thực vào thơ chữ Hán và dần thoát khỏi những ƣớc lệ sáo mòn của văn chƣơng nhà nho. Từ sáng tác của thơ thời Trần đến Đặng Huy Trứ và Nguyễn Khuyến đã có bƣớc tiến đáng kể về đề tài và phạm vi phản ánh. Trong những giai đoạn đầu, đề tài thôn quê chƣa phải là đối tƣợng để thi nhân .