tailieunhanh - Chế tạo và sử dụng thiết bị thí nghiệm nghiên cứu chuyển động tròn đều và chuyển động của vật bị ném trong dạy học vật lí 10

Học sinh thường gặp nhiều khó khăn và mắc sai lầm khi học về chuyển động tròn đều và chuyển động của vật bị ném. Để giúp học sinh phát huy tính tích cực và phát triển năng lực sáng tạo, chúng ta cần cho họ tham gia vào quá trình làm thí nghiệm để tìm hiểu kiến thức. | JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2016, Vol. 61, No. 8B, pp. 93-99 This paper is available online at DOI: CHẾ TẠO VÀ SỬ DỤNG THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM NGHIÊN CỨU CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU VÀ CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT BỊ NÉM TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ 10 Nguyễn Ngọc Hưng1 , Nguyễn Đức Lâm2 1 Khoa 2 Trường Vật lí, Trường Đại học sư phạm Hà Nội Trung học phổ thông Chuyên Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Học sinh thường gặp nhiều khó khăn và mắc sai lầm khi học về chuyển động tròn đều và chuyển động của vật bị ném. Để giúp học sinh phát huy tính tích cực và phát triển năng lực sáng tạo, chúng ta cần cho họ tham gia vào quá trình làm thí nghiệm để tìm hiểu kiến thức. Các thí nghiệm hiện tại còn nhiều hạn chế, chúng tôi thấy cần thiết phải nghiên cứu chế tạo thí nghiệm mới về chuyển động tròn đều và chuyển động của vật bị ném. Với thí nghiệm đã chế tạo, chúng tôi đã giúp học sinh tìm hiểu sâu hơn các quá trình vật lí và phát huy năng lực sáng tạo của họ. Từ khóa: Chuyển động, tròn đều, vật bị ném, chuyển động cong, thiết bị thí nghiệm. 1. Mở đầu Trong vật lí 10, kiến thức về chuyển động tròn đều và chuyển động của vật bị ném là cơ sở, nền tảng cho các nghiên cứu về chuyển động của điện tích trong điện trường và từ trường ở lớp 11,12. Ngoài ra, kiến thức này có nhiều ứng dụng trong thực tế nên khi học sinh học xong cần có hiểu biết về các ứng dụng kĩ thuật có liên quan. Trong thực tế, các nhà trường phổ thông chưa có thiết bị thí nghiệm về động học chuyển động tròn đều và chuyển động ném. Thí nghiệm về lực hướng tâm của Trung Quốc tiến hành thí nghiệm song song có thể tìm ra mối quan hệ tỉ lệ giữa độ lớn lực hướng tâm với khối lượng của vật, tốc độ quay, bán kính quỹ đạo. Ngoài ra, chúng tôi được biết thiết bị thí nghiệm của Phywe [3], đo được lực hướng tâm khi vật đang chuyển động, quan sát số chỉ lực kế rõ, thay đổi tốc độ tuỳ ý, đọc được chu kì quay. Còn có một số hạn chế là khó cố định bán kính quỹ đạo, kích thước khá cồng kềnh.