tailieunhanh - Khảo sát dị biệt về nhan đề và dị văn thơ tiễn sứ của Nguyễn Bảo trong các bản sao Toàn Việt thi lục

Thơ tiễn sứ của Nguyễn Bảo có 18 bài được chép trong Toàn Việt thi lục (, , , ) của Lê Quý Đôn. Giữa các bản sao khác nhau có sự khác nhau về nhan đề và dị văn trong văn bản. Trong đó, có 9/18 bài thơ có tên nhan đề khác nhau, 16 trường hợp dị văn trong 11 bài thơ. Tương ứng với sự khác nhau về nhan đề và dị văn trong văn bản, mỗi bản sao khác nhau sẽ có những cách dịch khác nhau. | Khảo sát dị biệt về nhan đề và dị văn thơ tiễn sứ của Nguyễn Bảo trong các bản sao Toàn Việt thi lục TẠP CHÍ KHOA HỌC Khoa học Xã hội, Số 15 (5/2019) tr 33 - 41 KHẢO SÁT DỊ BIỆT VỀ NHAN ĐỀ VÀ DỊ VĂN THƠ TIỄN SỨ CỦA NGUYỄN BẢO TRONG CÁC BẢN SAO TOÀN VIỆT THI LỤC Nguyễn Diệu Huyền Trường Đại học Tây Bắc Tóm tắt: Thơ tiễn sứ của Nguyễn Bảo có 18 bài được chép trong Toàn Việt thi lục (, , , ) của Lê Quý Đôn. Giữa các bản sao khác nhau có sự khác nhau về nhan đề và dị văn trong văn bản. Trong đó, có 9/18 bài thơ có tên nhan đề khác nhau, 16 trường hợp dị văn trong 11 bài thơ. Tương ứng với sự khác nhau về nhan đề và dị văn trong văn bản, mỗi bản sao khác nhau sẽ có những cách dịch khác nhau. Trên cơ sở lấy bản Toàn Việt thi lục làm nền tảng, chúng tôi khảo sát nhan đề và chữ dùng khác nhau trong các bản sao để thấy được sự khác nhau trong các bài thơ tiễn sứ của Nguyễn Bảo. Từ khóa: Nhan đề, dị văn (chữ dùng khác nhau), văn bản cơ sở, tiễn sứ. 1. Mở đầu Nguyễn Bảo阮保 (1439 -1503) [13], hiệu là Châu Khê 珠溪, quê xã Phương Lai 芳萊, huyện Vũ Tiên 武仙 (nay là thôn Phú Lạc, xã Phú Xuân, thành phố Thái Bình), tỉnh Thái Bình. Ông sống vào thế kỷ XV, đời Lê Thánh Tông và Lê Hiến Tông. Thơ chữ Hán của ông đã được xác định còn 162 bài chép trong Toàn Việt thi lục của Lê Quý Đôn và một số bài trong Hoàng Việt thi tuyển của Bùi Huy Bích [8]. Nghiên cứu về Nguyễn Bảo và văn bản thơ chữ Hán của ông đầy đủ nhất có công trình Nghiên cứu văn bản và giá trị thơ chữ Hán Nguyễn Bảo (Luận án Tiến sĩ, Nguyễn Diệu Huyền, Đại học Sư phạm Hà Nội). Trong đó, công trình đã cung cấp thông tin về bối cảnh lịch sử - văn hóa - văn học đã tác động đến cuộc đời và thơ Nguyễn Bảo; những đặc điểm về quê hương, gia tộc, cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Bảo; khảo sát thơ chữ Hán của Nguyễn Bảo trong 05 bản sao Toàn Việt thi lục và 01 bản khắc in Hoàng Việt thi tuyển; công bố thiện bản thơ chữ Hán, hiệu đính các bài .