tailieunhanh - Vai trò của nhân tố phiên mã OsNLI-IF trong tăng cường tính chịu hạn ở lúa

Nghiên cứu cho thấy OsNLIIF được tăng cường biểu hiện trong các điều kiện bất lợi như hạn, mặn, lạnh, nhiệt độ cao theo con đường không phụ thuộc vào ABA. Cây thuốc lá được chuyển gen OsNLI-IF có tốc độ sinh trưởng chậm hơn trong điều kiện môi trường bình thường nhưng thể hiện khả năng chống chịu cao hơn rõ rệt so với cây đối chứng không chuyển gen trong điều kiện môi trường hạn. Kết quả của nghiên cứu này chứng tỏ tiềm năng ứng dụng rất lớn của gen OsNLI-IF trong việc phát triển các giống cây trồng chuyển gen kháng hạn. | Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ hai VAI TRÒ CỦA NHÂN TỐ PHIÊN MÃ OsNLI-IF TRONG TĂNG CƯỜNG TÍNH CHỊU HẠN Ở LÚA Nguyễn Duy Phương, Phạm Xuân Hội Viện Di truyền Nông nghiệp, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam TÓM TẮT Thực vật đáp ứng với các điều kiện môi trường bất lợi bằng cách hoạt hóa hàng loạt các gen liên quan tới chống chịu stress, trong đó bao gồm cả nhóm gen điều khiển mã hóa các nhân tố phiên mã. Trong nghiên cứu này chúng tôi đã phân lập được gen mã hóa nhân tố phiên mã OsNLI-IF từ thư viện cDNA xử lý stress của lúa bằng kĩ thuật PCR với cặp mồi đặc hiệu. Nghiên cứu cho thấy OsNLIIF được tăng cường biểu hiện trong các điều kiện bất lợi như hạn, mặn, lạnh, nhiệt độ cao theo con đường không phụ thuộc vào ABA. Cây thuốc lá được chuyển gen OsNLI-IF có tốc độ sinh trưởng chậm hơn trong điều kiện môi trường bình thường nhưng thể hiện khả năng chống chịu cao hơn rõ rệt so với cây đối chứng không chuyển gen trong điều kiện môi trường hạn. Kết quả của nghiên cứu này chứng tỏ tiềm năng ứng dụng rất lớn của gen OsNLI-IF trong việc phát triển các giống cây trồng chuyển gen kháng hạn. Từ khóa: chịu hạn, chuyển gen, lúa, nhân tố phiên mã, OsNLI-IF, thuốc lá. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Hạn và mặn là hai trong số những nhân tố quan trọng nhất kìm hãm sự phát triển sản suất nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa gạo. Hiện nay, nghiên cứu tạo ra giống cây trồng chuyển gen dựa trên công nghệ tế bào thực vật đã trở nên phổ biến trên thế giới và đang dần được áp dụng ở Việt Nam. Do đó, việc nghiên cứu đặc tính các gen đáp ứng hạn và mặn cũng như việc đánh giá khả năng áp dụng của chúng là một yêu cầu hết sức cấp thiết. Trong hệ gen thực vật có rất nhiều gen đã được xác định liên quan tới đáp ứng chống chịu stress và được chia thành hai nhóm chính: (1) nhóm gen chức năng mã hóa cho các protein, enzyme tham gia trực tiếp vào quá trình đáp ứng với điều kiện bất lợi của thực vật và (2) nhóm gen điều khiển mã hóa các nhân tố phiên mã có vai trò điều khiển quá trình hoạt động của