tailieunhanh - Ebook Nghiên cứu so sánh Hiến pháp các quốc gia ASEAN: Phần 2

Phần 2 cuốn sách cung cấp cho người đọc các kiến thức: Chính thể và sự thể hiện nguyên tắc tam quyền phân lập trong tổ chức bộ máy nhà nước các quốc gia ASEAN, kiểm soát quyền lực nhà nước trong Hiến pháp các quốc gia ASEAN,. . | Chương V CHÉVH THỂ VÀ Sự THỂ HIỆN NGUYÊN TẤC TAM QUYỀN PHÂN LẬP TRONG T ổ CHỨC BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CÁC QUỐC GIA ASEAN I. PHÂN LOẠI CHÍNH THỂ VÀ sự ĐỀ CẬP NGUYÊN TẮC TAM QUYỀN PHÂN LẬP TRONG HIÊN PHÁP CÁC QUỐC GIA ASEAN 1. Phân loại chính thể các quôTc gia ASEAN Trong khoa học Luật Hiến pháp, “chính thể” là thuật ngữ dùng để chỉ mô hình tổ chức bộ máy nhà nước để thực hiện quyền lực nhà nước ở cấp cao nhất của một quốc gia. Đối với quốc gia đơn nhất, chính thể là mô hình tổ chức bộ máy nhà nước thực hiện quyền lực nhà nước ở cấp Trung ương; đối với quốc gia Liên bang dó là mô hình tổ chức bộ máy nhà nước thực hiện quyềa lực nhà nước ở cấp Liên bang. Theo nghĩa đó, nói tới chính thể là nói tới mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước cao nhất ở mỗi quốc gia, bao gồm nguyên thủ quốc gia, cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp đtfợ? thể hiện trong Hiến pháp. Có hai tiêu chí thường được sử dụng để phâi loại các chính thể trên thế giới. Tiêu chí thứ nhất là tách thức hình thành các cơ quan nhà nước để nắm giữ và bhực hiện 186 quyền lực nhà nước, đặc biệt là cách thức hình thành nên nguyên thủ quốc gia. Nếu nguyên thủ quốc gia được hình thành bằng con đường kê truyền; người dân hoàn toàn nằm ngoài quá trình đó thì tưcíng ứng với nó, quốc gia có chính thể quân chủ. Nếu nguyên thủ quốc gia được hình thành bằng con đường do nhân dân bầu trực tiếp hoặc gián tiếp thì đó là chính thể cộng hòa. Tiêu chí thứ hai là mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước để thực hiện quyền lực nhà nước ở cấp cao nhất trong bộ máy nhà nước. Tiêu chí này được sử dụng để phân loại các nước thuộc hai chính thể lớn là quân chủ và cộng hòa theo các chính thể nhỏ hơn. Nếu nguyên thủ quốc gia do người dân bầu trực tiếp và nắm quyền hành pháp thì quốc gia tương ứng có chính thể cộng hòa tổng thống. Nếu Nghị viện được bầu trực tiếp và nắm quyền lập pháp, đồng thời nguyên thủ quốc gia không được bầu trực tiếp và không nắm quyền hành pháp thì quốc gia tương ứng có chính thể cộng hòa đại .