tailieunhanh - Lịch sử hình thành và phát triển của khái niệm tiếp tuyến

Bài viết trình bày tóm tắt một vài kết quả của phân tích lịch sử hình thành và phát triển của khái niệm tiếp tuyến; từ đó rút ra một số đặc trưng khoa học luận và sư phạm về đối tượng này. | Tạp cM KHOA HỌC OHSP Lề Tiến - Trần Vu Đức LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIEN CỦA KHÁI NIỆM TIẾP TUYỂN LÊ VÃN TIẾN 1 TRẦN vũ DỨC 1. OẶT VẤN ĐỂ Nghiên cứu khoa học luận ỉịch sử về cấc đối tượng toán học đóng một vai trò quan trọng trong dạy học To ám Nó là cơ sở cho việc soạn thảo chương trình sách giáo khoa và việc xây dựng các ủnh huông dạy học Trong phạm vi bài viết này chúng tôi trình bày tóm tất một vài kết quả của phân tích lịch sử hình thành và phát triển của khái niệm tiếp tuyến TI . Từ đó rut ra một sõ đặc trưng khoa học luận và sứ phạm về dối tượng này. Cụ thể5 chúng tô ỉ nghiên cứu xem trong lịch sủy khái niệm TT đã nảy sinh và phát triển như thố nào Nơ có những đặc trưng gì Có những quan niệm khác nhau nào về TT đà xuãt luện Các quan niệm này tiến trìển ra sao qua các thờĩ kì lịch sử 2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHẮT TRIỂN của khái niệm tiếp tuyến Khái niệm TT xuâi sớm trong lịch sử phát triển của Toán học và trải qua một quá hành phai triển khá ỉâií đài- Nó là đối tượng lôi cuốn sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà toán học và có niếi quan hệ mật thiết vối nhiều khai niệm Toán học khác. Sau đây là những giai đoạn chính của quá trinh phát triển này. 2 L TrƯức công nguyên Khoảng 300 năm trước công nguyên trong tác phẩm SÍCơ bản của Euclidc người ta tìm thấy đinh nghía TT của một đường tròn như sau Một đường thẳng chạm vàỡ một đường í ròn và khỉ được kéo dà ì rữ mà không cắt đường tròn đỏ thì gọ í ỉà tiếp xúc với đường iron đố. TT lại một điểm của đường tròn được xác định bằng cách dựng đường thằng qua liếp điểm và vuông góc vói bán kính. tích sĩ Trường Đại học Sư phạm 41 Tạp chí KHOA HỌC D1ĨSP Sử 4 ĩiăm 2tìữ4 Còn Archíiììède 287-212- TCN khỉ nghiên cứu VC các đường xoắn ểc thì định nghĩa Dường thằng tiếp xúc với đường xoắn ôc khỉ nổ chỉ giao với đường Xữắỉi ốc lại 1 ãìếm mà không ãi qua phía bên kìa của đường Xữẳn Ốc. Appcloníus Ihl quan niệm Tiếp tuyến của Ỉỉíộĩ conic là đường thẳng sao chữ không mộ ỉ đường thẳng nào khác cứ