tailieunhanh - Tiếp biến, một phương thức sáng tạo văn hóa

Tiếp biến văn hóa là sự thay đổi mô thức văn hóa của một hay các nền văn hóa qua quá trình tiếp xúc lâu dài. Sự biến đổi đó có thể hiểu như một phương thức sáng tạo văn hóa. Bài viết tổng hợp các quan điểm cơ bản về vấn đề này trên thế giới và Việt Nam để có cái nhìn tổng thể về phương thức sáng tạo trong tiếp biến văn hóa. | HNUE JOURNAL OF SCIENCE Social Sciences, 2019, Volume 64, Issue 2, pp. 76-83 This paper is available online at DOI: TIẾP BIẾN, MỘT PHƯƠNG THỨC SÁNG TẠO VĂN HÓA Nguyễn Hoa Mai Tạp chí Lý luận Chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Tóm tắt. Tiếp biến văn hóa là thuật ngữ khoa học xuất hiện vào cuối thể kỉ XIX, đầu thế kỉ XX trong các nghiên cứu nhân học của các nhà khoa học Mỹ khi họ nhận thấy sự biến đổi văn hóa của các tộc người châu Mỹ trước sự nhập cư của các dân tộc châu Âu và châu Phi. Nhiều công trình khoa học nghiên cứu về vấn đề này được xuất bản, xuất phát từ nhiều góc nhìn khác nhau: nhân học, tâm lí học, giáo dục học Tại Việt Nam, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa cũng quan tâm đến vấn đề này và đưa ra nhiều luận giải khác nhau. Tựu chung lại, tiếp biến văn hóa là sự thay đổi mô thức văn hóa của một hay các nền văn hóa qua quá trình tiếp xúc lâu dài. Sự biến đổi đó có thể hiểu như một phương thức sáng tạo văn hóa. Bài viết tổng hợp các quan điểm cơ bản về vấn đề này trên thế giới và Việt Nam để có cái nhìn tổng thể về phương thức sáng tạo trong tiếp biến văn hóa. Từ khóa: Giao lưu văn hóa, tiếp biến văn hóa, biến đổi văn hóa, sáng tạo văn hóa. 1. Mở đầu Nền văn hóa của mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng đều có xu hướng đồng nhất hóa một nét văn hóa được vay mượn từ một nền văn hóa khác, bằng cách biến đổi nó và làm cho nó phù hợp với các giá trị của riêng mình. Các nền văn hóa khác nhau không độc lập và bất biến, mà luôn tồn tại những tiếp xúc, những tương tác làm biến đổi chúng [1; 20]. Quá trình đó là tiếp biến văn hóa. Đây là hiện tượng được nhiều ngành khoa học xã hội nhân văn nghiên cứu, như: văn hóa học, nhân học, xã hội học, tâm lí học Nhiều tài liệu khoa học được nghiên cứu công phu, nghiêm túc, góp phần định hình khung lí thuyết về vấn đề này. Từ góc độ văn hóa học, vấn đề tiếp biến văn hóa cũng được bàn đến trong nhiều công trình nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, cả thế giới và Việt .