tailieunhanh - Tương tác cộng gộp (additive)

Tương tác cộng gộp hay sự di truyền đa gene (polygenic) là hiện tượng di truyền đặc trưng của một số tính trạng số lượng (quantitative trait), trong đó các gene không allele tác động cùng hướng lên sự biểu hiện của một tính trạng. | Tương tác cộng gộp additive Tương tác cộng gộp hay sự di truyền đa gene polygenic là hiện tượng di truyền đặc trưng của một số tính trạng số lượng quantitative trait trong đó các gene không allele tác động cùng hướng lên sự biểu hiện của một tính trạng. Mỗi allele thường là trội của các gene đa phân như thế đóng góp một phần ngang nhau trong sự biểu hiện ra kiểu hình ở một mức độ nhất định. Như vậy liều lượng các allele tăng dần trong các kiểu gene sẽ tạo ra một dãy biến dị kiểu hình liên tục trong quần thể. Ví dụ Các thí nghiệm nổi tiếng năm 1909 của nhà di truyền học Thụy Điển Sweden Herman Nilsson-Ehle về sự di truyền màu sắc hạt lúa mỳ hạt ở đây tức là phôi nhũ - kernel . Khi lai giữa các giống lúa mỳ thuần chủng hạt đỏ với hạt trắng ở F1 ông thu được toàn dạng trung gian có màu hồng và tùy theo dạng hạt đỏ được sử dụng trong các thí nghiệm mà ở F2 sẽ có các tỷ lệ phân ly giữa hạt có màu với hạt không màu trắng là 3 1 15 1 hay 63 1. Kết quả phân tích cho thấy chúng do 2-3 gene đa phân chi phối. Sau đây ta hãy xét trường hợp F2 với tỷ lệ 15 có màu 1 không màu hay cụ thể là 1 đỏ 4 đỏ nhạt 6 hồng 4 hồng nhạt 1 trắng. Giải thích Do F2 có 16 kiểu tổ hợp với tỷ lệ tương đương trong khi F1 đồng nhất kiểu gene chứng tỏ F1 cho 4 loại giao tử với tỷ lệ ngang nhau nghĩa là dị hợp tử về hai cặp gene phân ly độc lập. Ở đây F1 biểu hiện kiểu hình trung gian của hai bố mẹ và F2 xuất hiện một dãy biến dị liên tục cùng hướng. Điều đó chứng tỏ tính trạng này tuân theo quy luật tác động cộng gộp hay đa phân tích lũy. Quy ước Vì allele cho màu đỏ là trội hơn allele cho màu trắng và mức độ biểu hiện của các hạt có màu ở F2 tùy thuộc vào liều lượng các allele .