tailieunhanh - Tác động của yếu tố quốc tế đối với sự ra đời học thuyết Monroe (1823)

Khi bàn về học thuyết Monroe, một số công trình của các tác giả Việt Nam đã tập trung đề cập đến nội dung của nó, tuy nhiên về mặt cơ sở, tác động của học thuyết này thì chưa được chú trọng nghiên cứu. Bài viết này cung cấp thêm một số tư liệu cùng một số nhận định nhằm góp phần làm rõ hơn tác động của yếu tố quốc tế đối với sự ra đời của học thuyết Monroe (1823). | TẠP CHÍ KHOA HỌC, ðại học Huế, Số 66, 2011 TÁC ðỘNG CỦA YẾU TỐ QUỐC TẾ ðỐI VỚI SỰ RA ðỜI HỌC THUYẾT MONROE (1823) Lê Thành Nam Trường ðại học Sư phạm, ðại học Huế TÓM TẮT Bằng những tư liệu mới, bài báo trình bày những yếu tố quốc tế tác ñộng ñến sự ra ñời học thuyết Monroe (1823). ðó là sự thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở Mỹ Latinh dẫn ñến sự ra ñời hàng loạt các quốc gia ñộc lập ở ñầu thế kỉ XIX. Sau khi ra ñời, các quốc gia Mỹ Latinh ñối mặt với nguy cơ xâm nhập của cường quốc Châu Âu, trước hết là Anh, Pháp và Tây Ban Nha. Ngoài ra, Nga Hoàng cũng có ý tưởng bành trướng ở lục ñịa châu Mỹ. Tình hình trên ñe dọa trực tiếp nền an ninh của Mỹ, ñồng thời cản trở tham vọng về việc giành quyền lợi kinh tế tại khu vực Mỹ Latinh. Trong bối cảnh quốc tế như vậy, ngày 2-121823, trong thông ñiệp Liên Bang trước Quốc Hội, Tổng thống Mỹ – James Monroe công bố ñường lối ñối ngoại của Nhà Trắng ñối với khu vực Mỹ Latinh, bao gồm 3 nguyên tắc: Nguyên tắc phi thực dân, nguyên tắc không can thiệp và nguyên tắc hệ thống châu Mỹ. Với ba nguyên tắc này, nó ñánh dấu sự ra ñời của học thuyết Monroe, một học thuyết ñể lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử ñối ngoại của nước Mỹ. Có thể nói rằng, từ khi lập quốc ñến thời ñương ñại, hiếm có học thuyết nào ñể lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử ñối ngoại của nước Mỹ như học thuyết Monroe (1823). ðiều này dễ dàng nhận thấy, bởi học thuyết Monroe ñược xem như là nền tảng lý luận ñầu tiên cho quá trình vươn ra thế giới của Mỹ, có ảnh hưởng ở mức ñộ khác nhau ñến chính sách ñối ngoại của các ñời Tổng thống Mỹ ở những thế hệ sau. Khi bàn về học thuyết Monroe, một số công trình của các tác giả Việt Nam ñã tập trung ñề cập ñến nội dung của nó 1, tuy nhiên về mặt cơ sở, tác ñộng của học thuyết này thì chưa ñược chú trọng nghiên cứu. Bài viết này cung cấp thêm một số tư liệu cùng một số nhận ñịnh nhằm góp phần làm rõ hơn tác ñộng của yếu tố quốc tế ñối với sự ra ñời của học thuyết Monroe (1823). 1 Nội dung học thuyết Monroe ñược trình bày