tailieunhanh - Đánh giá xu thế biến đổi của ngày bắt đầu và kết thúc mùa mưa khu vực đồng bằng sông Cửu Long bằng kiểm định phi tham số Mann-Kendall

Bài viết đánh giá xu thế biến đổi của ngày bắt đầu và kết thúc mùa mưa ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sử dụng phương pháp kiểm định phi tham số Mann-Kendall và ước lượng xu thế Sen. | Đánh giá xu thế biến đổi của ngày bắt đầu và kết thúc mùa mưa khu vực đồng bằng sông Cửu Long bằng kiểm định phi tham số Mann-Kendall ĐÁNH GIÁ XU THẾ BIẾN ĐỔI CỦA NGÀY BẮT ĐẦU VÀ KẾT THÚC MÙA MƯA KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG BẰNG KIỂM ĐỊNH PHI THAM SỐ MANN KENDALL Phạm Thanh Long, Nguyễn Văn Tín Phân viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu Ngày nhận bài 12/8/2018; ngày chuyển phản biện 13/8/2018; ngày chấp nhận đăng 20/8/2018 Tóm tắt: Bài báo đánh giá xu thế biến đổi của ngày bắt đầu và kết thúc mùa mưa ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sử dụng phương pháp kiểm định phi tham số Mann-Kendall và ước lượng xu thế Sen. Các kết quả được đánh giá dựa trên quá trình phân ch thống kê ở mức ý nghĩa α trị dữ liệu tại mỗi thời điểm được so sánh với Giá trị chuẩn Z của S tuân theo định luật các giá trị trên toàn chuỗi thời gian. Giá trị ban phân phối chuẩn. đầu của thống kê Mann-Kendall, S là 0 (nghĩa là S 1 Z ,S 0 VAR S 1/2 không có xu thế). Nếu một dữ liệu ở một thời điểm sau lớn hơn giá trị của dữ liệu ở một thời Z 0, S 0 điểm nào đó trước đấy, S được tăng thêm 1; S 1 và ngược lại. Xét chuỗi x1, x2, , xn biểu diễn n Z ,S 0 VAR S 1/2 điểm dữ liệu trong đó xj là giá trị dữ liệu tại thời điểm j. Khi đó chỉ số thống kê Mann-Kendall S Z có phân phối chuẩn N (0,1) dùng để kiểm [3] được nh bởi: định chuỗi có xu thế hay không với mức ý N 1 sign x xi N nghĩa cho trước (trong nghiên cứu này dùng S i 1 j i 1 j α =0,1). Trong đó b) Phương pháp xu thế Sen (Sen’s slope) 1 khi xi x j 0 Để xác định độ lớn của xu thế chuỗi Q (độ sign xi x j 0 khi xi x j 0 dốc đường xu thế) ta dùng ước lượng Sen Q là median của chuỗi n (n-1)/2 phần tử 1 khi xi x j 0 Giá trị S >0 chỉ xu thế tăng, S i. j i Tuy nhiên cần phải nh toán xác xuất đi kèm với S và n để xác định mức ý nghĩa của xu hướng. Q >0 chuỗi có xu thế tăng và ngược lại. Phương .