tailieunhanh - Vấn đề bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân gian dân tộc thiểu số
Vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian các dân tộc thiểu số nói chung, Then nói riêng đã được nhiều nhà khoa học quan tâm. Nhiều công trình nghiên cứu đã khẳng định giá trị các sáng tác dân gian, trong đó có Then và gợi ra hướng bảo tồn, phát huy vốn di sản văn hóa truyền thống này. | 51(3): 8 - 13 Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 3 - 2009 VẤN ĐỀ BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA DÂN GIAN DÂN TỘC THIỂU SỐ (Qua khảo sát diễn xướng Then của nghệ nhân Hoàng Thị Song) Nguyễn Hằng Phương (Trường ĐH Sư phạm – ĐH Thái Nguyên) Vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian các dân tộc thiểu số nói chung, Then nói riêng đã được nhiều nhà khoa học quan tâm. Nhiều công trình nghiên cứu đã khẳng định giá trị các sáng tác dân gian, trong đó có Then và gợi ra hướng bảo tồn, phát huy vốn di sản văn hóa truyền thống này. Tuy nhiên, khảo sát cuộc diễn xướng Then của một nghệ nhân trong thời điểm hiện tại để rút ra nhận định về tầm quan trọng, sự cấp thiết và cách thức bảo tồn, phát huy vốn cổ vẫn là công việc cần thiết, đem lại hiệu quả thiết thực. Nghiên cứu của chúng tôi trong bài viết này là nhằm mục đích nêu trên. 1. Bà Hoàng Thị Song – nghệ nhân diễn xướng Then Chúng tôi được gặp bà Then Hoàng Thị Song vào cuối tháng 9 năm 2008 tại xã Hoa Thám, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn. Bà Then Song năm nay đã 75 tuổi, người tầm thước, gương mặt hiền hậu và tuy có tuổi nhưng vẫn ánh lên vẻ lanh lẹn, thông minh. Bà Song cho biết, bà làm Then từ năm lên 9 tuổi và đã được cấp sắc 7 lần. Thực chất, trong họ nhà bà có bà cô hành nghề Then, từ bé bà đã theo bà cô đi làm Then. Theo lời bà con trong thôn, bà Song là người có tư chất thông minh, biết đàn hát và có trí nhớ tốt. Bởi vậy, bà đã trở thành một người làm Then có uy tín trong vùng. Bà đã làm Then hơn 60 năm và truyền nghề cho nhiều người ở khu vực miền núi cao này. Qua điều tra thực tế, chúng tôi thấy bà Hoàng Thị Song có đầy đủ năng lực và phẩm chất của một nghệ nhân Then: hát hay, đàn giỏi, động tác diễn xướng Then điêu luyện và cách thức “hành nghề” của bà mang đậm chất văn hóa, văn nghệ dân gian. Trước hết, xin giới thiệu đôi nét về khái niệm diễn xướng và nghệ thuật diễn xướng Then của người Tày ở miền núi phía Bắc Việt Nam. Diễn xướng được hiểu là: “Trình bày sáng tác dân gian bằng động tác, lời lẽ,
đang nạp các trang xem trước
