tailieunhanh - Nghệ thuật sử dụng danh từ riêng của Nguyễn Trãi trong tác phẩm Bình Ngôn Đại Cáo

Nội dung chính của bài viết là phân tích giá trị thẫm mĩ của những danh từ riêng được Nguyễn Trãi sử dụng để diễn đạt tác phẩm "Bình Ngô Đại Cáo" | 26 ng«n ng÷ & ®êi sèng sè 7 (189)-2011 Ng«n ng÷ víi v¨n ch−¬ng NghÖ thuËt sö dông danh tõ riªng cña nguyÔn tr i trong t¸c phÈm b×nh ng« ®¹i c¸o tr−¬ng xu©n tiÕu (TS, Khoa Ng÷ v¨n, §¹i häc Vinh) 1. Bình Ngô i cáo là ki t tác văn h c chính lu n vi t b ng ch Hán c a Nguy n Trãi (1380 - 1442); nhà văn ki t xu t c a văn h c trung i Vi t Nam u th k XV. T lúc công b [20, tr 236 và tr 266] n nay, Bình Ngô i cáo luôn luôn ư c b n c Vi t Nam trân tr ng tìm hi u; hi n t i ư c dùng d y - h c trong nhà trư ng; và ng th i ã tr thành m t i tư ng thư ng xuyên ư c nhi u nhà khoa h c quan tâm nghiên c u. M t trong nh ng phương ti n ngôn t ngh thu t làm nên giá tr th m mĩ c a áng “thiên c hùng văn” y là nh ng danh t riêng ư c Nguy n Trãi s d ng di n t n i dung tác ph m. Tuy v y, khi c p n v n này, các nhà khoa h c ch m i d ng l i vi c th ng kê và gi i thích tóm t t m t s nhân danh, a danh có trong Bình Ngô i cáo [6, tr 223 - 241], [8, tr 16 - 26], [9, tr 136 - 163], [10, tr 115 - 123], [11, tr 45 63], [12, tr 249 - 257], [13, tr 286 - 300], [14, tr 218 - 222], [15, tr 91 - 110], [16, tr 125 - 139], [17, tr 290 - 295], [18, tr 95 110], [19, tr 350 - 365], [20, tr 236 - 336]. Nh m nêu rõ t t c nh ng danh t riêng ã ư c Nguy n Trãi s d ng khi vi t bài cáo, và qua ó, nêu b t ngh thu t dùng danh t riêng trong t ng o n văn bài cáo c a tác gi , chúng tôi t p trung nghiên c u v v n này trên tinh th n ti p t c phát huy thành t u khoa h c c a nh ng ngư i i trư c. 2. Khái ni m “danh t riêng” Theo quan ni m c a m t s nhà ngôn ng h c Vi t Nam thì: “Danh t riêng là danh t dùng làm tên riêng g i tên t ng s v t, i tư ng riêng l ” [21, tr. 242]. “Danh t riêng là danh t có các thu c tính c a tên riêng; danh t dùng nh danh nh ng s v t riêng l , ư c tách ra t l p các s v t cùng lo i” [22, tr. 70]. “B t kì ó là nhân danh hay a danh, tên sách báo hay tên g i t ch c, tên g i th i i, danh t riêng bao gi cũng có c i m là ch dùng g i tên c a m t s v t duy nh t, cá bi t” [Nguy n Tài C n - T lo i danh t .