tailieunhanh - Montmorillonite hoạt hóa acid trao đổi ion kim loại xúc tác hiệu quả phản ứng tổng hợp dẫn xuất 3,4-dihydropyrimidin-2-one trong điều kiện phản ứng không dung môi

Trong bài viết này, với mục đích sử dụng xúc tác dị thể trong phản ứng tổng hợp DHPM chúng tôi tiến hành trao đổi một số cation kim loại với montmorillonite hoạt hóa acid điều chế từ đất sét bentonite Lâm Đồng và nghiên cứu áp dụng trên phản ứng tổng hợp DHPM trong điều kiện không dung môi. | Phạm Đức Dũng và tgk TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM _ MONTMORILLONITE HOẠT HÓA ACID TRAO ĐỔI ION KIM LOẠI XÚC TÁC HIỆU QUẢ PHẢN ỨNG TỔNG HỢP DẪN XUẤT 3,4-DIHYDROPYRIMIDIN-2-ONE TRONG ĐIỀU KIỆN PHẢN ỨNG KHÔNG DUNG MÔI PHẠM ĐỨC DŨNG*, BÙI THỊ TÂM** , ĐỖ THỊ HOÀI**, LÊ NGỌC THẠCH*** TÓM TẮT Montmorillonite hoạt hóa acid trao đổi cation xúc tác hiệu quả phản ứng tổng hợp ba thành phần giữa một aldehyde, ethyl acetoacetate và urea trong điều kiện không dung môi thu được sản phẩm 3,4-dihydropyrimidin-2-one với hiệu suất cao. Xúc tác sử dụng có thể thu hồi và tái sử dụng dễ dàng. Từ khóa: Biginelli, không dung môi, trao đổi ion, montmorillonite trao đổi cation. ABSTRACT Metal cation-exchanged montmorillonite catalyzed efficiently synthesis of 3,4-dihydropyrimidin-2-one derivatives under solvent-free condition Cation exchanged acid activation montmorillonite efficently catalyzed the threecomponent Biginelli reaction between an aromatic aldehyde, ethyl acetoacetate and urea under solvent-free condition to afford the corresponding 3,4-dihydropyrimidin-2-ones in high yields. The catalyst can be easily recoverd and reused. Keywords: montmorillonite. Biginelli, solvent-free, cation exchange, cation exchange 1. Mở đầu Ô nhiễm môi trường hiện nay là vấn đề đang được xã hội quan tâm. Do đó, những nghiên cứu chuyển xúc tác đồng thể sang xúc tác dị thể phát triển ngày càng nhiều. Xúc tác dị thể sử dụng trong tổng hợp hữu cơ đã chứng tỏ ưu điểm so với xúc tác đồng thể khi sử dụng trong phòng thí nghiệm cũng như trong quy mô công nghiệp là do không có tính ăn mòn, dễ sử dụng và bảo quản, thân thiện với môi trường, có thể thu hồi và tái sử dụng [3]. Những năm gần đây các dẫn xuất 3,4-dihydropyrimidin-2-one (DHPM) được biết dưới tên hợp chất Biginelli được quan tâm nghiên cứu nhiều do có hoạt tính sinh học và dược học quan trọng như ức chế HIV [6], ức chế kinesin EG5 [4],