tailieunhanh - Văn học dưới góc nhìn kí hiệu học

Kí hiệu học văn học là một trong những khuynh hướng nghiên cứu văn học giàu tiềm năng, đáng được quan tâm hiện nay. Đây là khuynh hướng bám sát vào ngôn ngữ tác phẩm – điều mà phản ánh luận - khuynh hướng đang ngự trị trong nghiên cứu văn học hiện nay còn hạn chế. Song dù bám sát vào ngôn ngữ, vào cấu trúc tác phẩm, khuynh hướng nghiên cứu này cũng không phủ nhận sự ảnh hưởng của bối cảnh giao tiếp đối với vấn đề nghĩa của tác phẩm. | TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Mai Thị Hồng Tuyết _ VĂN HỌC DƯỚI GÓC NHÌN KÍ HIỆU HỌC MAI THỊ HỒNG TUYẾT* TÓM TẮT Kí hiệu học văn học là một trong những khuynh hướng nghiên cứu văn học giàu tiềm năng, đáng được quan tâm hiện nay. Đây là khuynh hướng bám sát vào ngôn ngữ tác phẩm – điều mà phản ánh luận - khuynh hướng đang ngự trị trong nghiên cứu văn học hiện nay còn hạn chế. Song dù bám sát vào ngôn ngữ, vào cấu trúc tác phẩm, khuynh hướng nghiên cứu này cũng không phủ nhận sự ảnh hưởng của bối cảnh giao tiếp đối với vấn đề nghĩa của tác phẩm. Vì vậy, nó cho phép người đọc đi sâu vào tất cả các quan hệ cơ bản của văn học với hiện thực, với nhà văn, với bạn đọc và với chính bản thân nó. Điều đó giúp công việc nghiên cứu và giảng dạy vươn tới sự toàn diện, tránh phiến diện hay cực đoan. Từ khóa: văn học, kí hiệu học, ngôn ngữ văn học. ABSTRACT Literature in the view of semiotics Literature semiotics is one potential trend of literary research which is concerned nowadays. This is the trend closely following the language in the work that theory of reflection, the trend dominating in literature research, is now limited. However, despite closely following the language and work structure, this research trend does not deny effects of communication context on the meaning of the work. Therefore, it allows readers to go into the details of all basic relations of literature to reality, writers, readers and itself. This helps the research and teaching to reach to the comprehensiveness and to avoid the unilateral and extremism. Keywords: literature, semiotics, parole. 1. Đặt vấn đề Trong bài Về kí hiệu quyển, Lotman Iu. M. cho rằng, chúng ta đang sống trong một thế giới kí hiệu. Điều ấy cho thấy nghiên cứu kí hiệu học là một việc làm có ý nghĩa thiết thực. Chính vì vậy, nhiều nhà nghiên cứu đã dành nhiều sự quan tâm cho lĩnh vực này. Hệ quả là kí hiệu học được đào sâu,