tailieunhanh - Tình cảm yêu nước của Vũ Phạm Hàm qua một số bài thơ chữ Hán

Vũ Phạm Hàm (1864 – 1906) quê ở làng Đôn Thư, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông là người có nhiều đóng góp cho nền văn hoá, giáo dục nước nhà. Ông sống và hoạt động trong một giai đoạn đất nước từng bước rơi vào tay bọn thực dân. Qua những bài thơ chữ Hán của ông chúng ta cảm nhận được tâm sự u hoài trước thời cuộc và một tấm lòng yêu nước kín đáo. Tuy chưa bộc lộ thành những hành động cụ thể nhưng thái độ và tình cảm của ông đối với đất nước cũng là một điều đáng trân trọng. | Ngô Thị Thu Trang Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 98(10): 121 - 124 TÌNH CẢM YÊU NƯỚC CỦA VŨ PHẠM HÀM QUA MỘT SỐ BÀI THƠ CHỮ HÁN Ngô Thị Thu Trang* Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Vũ Phạm Hàm (1864 – 1906) quê ở làng Đôn Thư, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ông là người có nhiều đóng góp cho nền văn hoá, giáo dục nước nhà. Ông sống và hoạt động trong một giai đoạn đất nước từng bước rơi vào tay bọn thực dân. Qua những bài thơ chữ Hán của ông chúng ta cảm nhận được tâm sự u hoài trước thời cuộc và một tấm lòng yêu nước kín đáo. Tuy chưa bộc lộ thành những hành động cụ thể nhưng thái độ và tình cảm của ông đối với đất nước cũng là một điều đáng trân trọng. Từ khóa: Vũ Phạm Hàm, cuối thế kỉ XIX, thơ chữ Hán, yêu nước, danh nhân văn hóa. Vũ Phạm Hàm (1864 – 1906), tự là Mộng Hải, hiệu Thư Trì, người làng Đôn Thư, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). Ngay từ nhỏ ông đã được ngợi ca là “rất thông minh, học giỏi có tiếng, mọi người vẫn gọi ông là thần đồng” [4, 922]. Ông là một trong ba vị Tam nguyên của lịch sử thi cử Hán học (cùng với Nguyễn Khuyến, Trần Bích San) và là danh nhân có nhiều đóng góp cho nền văn hoá, giáo dục nước nhà thời kỳ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Dù tuổi đời ngắn ngủi nhưng ông đã để lại nhiều áng thơ ca, câu đối tuyệt tác được người đời sau yêu mến và đánh giá cao. Tác phẩm của ông có cả chữ Hán và chữ Nôm, trong đó chủ yếu là những sáng tác viết bằng chữ Hán. Sự nghiệp trước tác của Vũ Phạm Hàm tuy không phải đồ sộ nhưng những gì ông để lại rất đáng được trân trọng.* Vũ Phạm Hàm sống và hoạt động trong giai đoạn rối ren đầy biến động. Lúc bấy giờ, thực dân Pháp đã chiếm được nước ta, triều đình nhà Nguyễn vẫn tồn tại song thực chất chỉ là bù nhìn tay sai. Ở vào thời kỳ vận nước gian nan như vậy, nhà Nho chân chính như Vũ Phạm Hàm chắc hẳn không thể không có những tâm sự, những nỗi niềm về nước, về dân. Qua các bài thơ chữ Hán của ông người đọc có thể nhận thấy tấm lòng yêu nước kín đáo. Mặc dù niềm