tailieunhanh - Một sai lầm "di truyền" qua nhiều thế hệ từ điển và hệ quả của nó trong y-dược học

Chuột nhím và nhím là hai loài thú khác nhau. Thế nhưng, tất cả các nhà biên soạn từ điển ở nước ta từ trước đến nay đều đã sai lầm khi cho rằng chuột nhím chính là nhím. Sự nhầm lẫn từ chuột nhím thành nhím đã dẫn đến việc hiểu sai vị thuốc Thích vị bì, tức da chuột nhím, thành dạ dày nhím, từ đó dẫn đến sự ngộ nhận về tác dụng y dược của hai loài thú này. Cùng đọc bài viết sau đây để biết thêm các nội dung chi tiết. | 86 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (108) . 2014 MOÄT SAI LAÀM “DI TRUYEÀN” QUA NHIEÀU THEÁ HEÄ TÖØ ÑIEÅN VAØ HEÄ QUAÛ CUÛA NOÙ TRONG Y-DÖÔÏC HOÏC Lê Mạnh Chiến* I. Moät sai laàm “di truyeàn” qua nhieàu theá heä töø ñieån ôû Vieät Nam 1. Chöõ Vò 猬 (= 蝟) trong caùc töï ñieån/töø ñieån Haùn-Vieät vaø Vieät-Haùn Haùn-Vieät töø ñieån cuûa Ñaøo Duy Anh (xuaát baûn naêm 1932, nay vaãn ñöôïc in laïi vaø löu haønh roäng raõi) cho bieát: Vò 蝟 = teân loaøi thuù, töùc con nhím. Haùn-Vieät taân töø ñieån cuûa Nguyeãn Quoác Huøng (Nxb Khai trí, Saøi Goøn, 1975) cuõng vieát: Vò 猬 = con nhím. Taát caû caùc quyeån töø ñieån Haùn-Vieät ra ñôøi töø naêm 1990 ñeán nay, nhö Töø ñieån Trung-Vieät cuûa Vieän Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam (do 12 ngöôøi bieân soaïn, vôùi moät Ban chæ ñaïo, Nxb Khoa hoïc Xaõ hoäi, 1992), Töø ñieån Haùn Vieät hieän ñaïi do Nguyeãn Kim Thaûn chuû bieân (Nxb Theá giôùi, 1994), Töø ñieån Haùn-Vieät do Phan Vaên Caùc chuû bieân (Nxb Khoa hoïc Xaõ hoäi, 2002) ñeàu cho raèng, Vò 猬 (蝟) hoaëc Thích vò 刺蝟 nghóa laø con nhím. Ngoaøi ra, coøn coù töø Haøo trö 豪豬 cuõng laø nhím. Haùn-Vieät töï ñieån cuûa Thieàu Chöûu (xuaát baûn naêm 1942, hieän nay ñöôïc in laïi lieân tuïc) cuõng cho raèng, chöõ Vò 猬, cuõng vieát laø 蝟, nghóa laø con (nhím). Taát caû caùc quyeån töï ñieån Haùn-Vieät khaùc, nhö Töø ñieån Haùn Vieät ngoân daãn chöùng cuûa Nguyeãn Toân Nhan hoaëc cuûa caùc soaïn giaû khaùc gaàn cuõng ñeàu vieát: Vò 猬 (蝟) = con nhím. vaãn dím vaên ñaây Töø ñieån Vieät-Haùn cuûa Haø Thaønh, Trònh Ngoïa Long, Chu Phuùc Ñan, Döông Ñöùc Luaân (xuaát baûn ôû Baéc Kinh trong nhöõng naêm 60 cuûa theá kyû tröôùc, nay ñöôïc Nxb Giaùo duïc taùi baûn nhieàu laàn) cuõng vieát: dím (rím, nhím, con dím) = 刺蝟 (Thích vò). Ñaïi töø ñieån Vieät Haùn cuûa Phan Vaên Caùc (Nxb Töø ñieån Baùch khoa, Haø Noäi, 2007) cuõng vieát: nhím = 刺蝟 (thích vò). Danh töø Vò 猬 (蝟) ñoàng nghóa vôùi Thích vò 刺蝟 (thích 刺 nghóa laø gai nhoïn). Taân Hoa töï ñieån (新华字典) vaø taát caû caùc töï .