tailieunhanh - Một bước tìm về nguyên tác Truyện Kiều: Khảo luận về các thành ngữ “Rút dây động rừng” và “Tai vách mạch rừng” - Lê Mạnh Chiến

“Rút dây động rừng” và “Tai vách mạch rừng” là những câu thành ngữ quen thuộc của người Việt, được Nguyễn Du đưa vào hai câu thơ trong Truyện Kiều: “Rút dây, sợ nữa động rừng lại thôi” (câu 1580) và “Ở đây, tai vách mạch rừng” (câu ). Bài viết này khảo luận về hai câu thành ngữ nói trên, với mong muốn có thể xác định dứt khốt một chữ “rừng” hay “dừng” trong hai câu thành ngữ nói trên, như một bước tìm về nguyên tác Truyện Kiều. | 2 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 1 (118) . 2015 VAÊN HOÙA - LÒCH SÖÛ MOÄT BÖÔÙC TÌM VEÀ NGUYEÂN TAÙC TRUYEÄN KIEÀU: Khaûo luaän veà caùc thaønh ngöõ “Ruùt daây ñoäng röøng” vaø “Tai vaùch maïch röøng” Leâ Maïnh Chieán* I. Caùc cuïm töø “ruùt daây ñoäng röøng” vaø “tai vaùch maïch röøng” trong Truyeän Kieàu Ñaây laø nhöõng thaønh ngöõ raát quen thuoäc ñoái vôùi ngöôøi Vieät, ñöôïc ñaët vaøo caâu (“Ruùt daây sôï nöõa ñoäng röøng laïi thoâi”) vaø caâu (“ÔÛ ñaây tai vaùch maïch röøng”) trong Truyeän Kieàu. Caâu thöù nhaát ñöôïc Nguyeãn Du duøng ñeå dieãn taû taâm traïng cuûa Thuùc Sinh khi chaøng coù yù ñònh noùi thaät vôùi vôï caû veà vieäc mình ñaõ laáy Thuùy Kieàu ôû Laâm Truy, nhöng laïi ngaïi nguøng, sôï raèng “ruùt daây” thì seõ “ñoäng röøng” neân ñaønh uù ôù loanh quanh, khoâng daùm noùi ñeán ñieàu aáy nöõa: Chaøng veà xem yù töù nhaø, Söï mình cuõng raép laân la giaõi baøy. Maáy phen cöôøi noùi tænh say, Toùc tô baát ñoäng maûy may söï tình. Nghó ñaø böng bít mieäng bình Naøo ai coù khaûo maø mình laïi xöng. Nhöõng laø e aáp, duøng daèng, Ruùt daây, sôï nöõa ñoäng röøng laïi thoâi. Naøo ngôø, vôï caû cuûa chaøng laø Hoaïn Thö ñaõ bieát chuyeän naøy vaø ñaõ chuaån bò “ñoái saùch”. Sau nhieàu ngaøy cuøng nhau vui vaày, “Ñeøn khuya chung boùng, traêng troøn saùnh vai”, khi Thuùc Sinh leân ngöïa trôû veà vôùi Thuùy Kieàu thì Hoaïn Thö lieàn sai ngay boïn Öng, Khuyeån ñi thuyeàn ñeán Laâm Truy sôùm hôn ñeå baét coùc keû tình ñòch ñem veà nhaø meï mình laøm nhuïc vaø haønh haï vuøi daäp cho haû côn ghen töùc. Meï cuûa Hoaïn Thö baét Thuùy Kieàu nhaäp vaøo ñaùm noâ tyø, tieáp tuïc uy hieáp vaø xeùt neùt moïi cöû chæ, moïi haønh vi cuûa naøng. Muï quaûn gia thaáy tình caûnh Thuùy Kieàu bò giaùm saùt nghieâm ngaët neân ñoäng loøng thöông xoùt, beøn coù lôøi caên daën: Daïy raèng: “May ruûi ñaõ ñaønh, Lieãu boà, mình giöõ laáy mình cho hay. Cuõng laø oan nghieäp chi ñaây, Sa cô môùi ñeán theá naøy, chaúng döng. ÔÛ ñaây, tai .