tailieunhanh - Huế trong tâm thức Nam Bộ hay là ký ức lưu dân

Nội dung bài viết nêu lên Tâm thức Huế qua địa danh, tâm thức Huế qua phong tục, ngôn ngữ và văn học nghệ thuật. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo! | 86 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (144) . 2018 ĐẤT NƯỚC - NHÂN VẬT HUẾ TRONG TÂM THỨC NAM BỘ HAY LÀ KÝ ỨC LƯU DÂN Lê Công Lý* Quá trình Nam tiến của người Việt diễn ra khá sớm, ngay từ năm 1306, khi vua Trần Anh Tông gả công chúa Huyền Trân cho vua Chế Mân nước Chiêm Thành để đổi lấy châu Ô và châu Lý (nay là vùng đất Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế). Đến triều vua Lê Thánh Tông (1460 - 1497), vị vua lừng lẫy trong lịch sử phong kiến Việt Nam, công cuộc Nam tiến được đẩy mạnh hơn bao giờ hết. Đến năm 1471, biên giới Đại Việt kéo dài đến hết tỉnh Phú Yên ngày nay. Vùng đất từ đèo Hải Vân tới Phú Yên được vua đặt là thừa tuyên Quảng Nam, và tăng cường di dân Việt từ miền Bắc vào để lập nghiệp. Đến năm 1558, khi chúa Nguyễn Hoàng túng thế xin vào trấn thủ Thuận Hóa, rồi gầy dựng lực lượng để chống lại chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, thì quá trình Nam tiến ở Đàng Trong buộc phải được đẩy mạnh hơn bao giờ hết để tạo hậu phương chống lại Đàng Ngoài. Do đó, bước sang các thế kỷ XVII và XVIII, chúa Nguyễn dùng kế tàm thực (tằm ăn lá dâu) lần lượt thâu nạp từng vùng đất phía Nam của Chân Lạp và di dân người Việt đến lập nghiệp mà các mốc quan trọng là: - Năm 1623 chúa Nguyễn Phúc Nguyên lập 2 trạm thu thuế ở Sài Gòn và Bến Nghé. - Năm 1679, chúa Nguyễn Phúc Tần cho di dân Hoa kiều lập Biên Hòa đại phố và Mỹ Tho đại phố. - Năm 1698, chúa Nguyễn Phúc Chu phái quan Chưởng cơ Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược đất Gia Định, sắp đặt bộ máy hành chánh cấp dinh trấn, lập huyện Phước Long thuộc dinh Trấn Biên và huyện Tân Bình thuộc dinh Phiên Trấn. - Năm 1732 chúa Nguyễn Phúc Thụ dựng dinh Long Hồ. Dinh Long Hồ quản trị châu Định Viễn (vùng đất Tân An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long và Sa Đéc hiện nay). - Năm 1757, chúa Nguyễn Phúc Khoát thâu nạp đất Tầm Phong Long (nay là tỉnh An Giang). * Chi hội Văn nghệ dân gian tại Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh. 87 Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1 (144) . 2018 Cùng thời điểm này, triều đình chúa Nguyễn lại .