tailieunhanh - Giáo sư Nguyễn Đổng Chi trong đời sống văn hóa dân gian làng quê

Bài viết này nhằm phác họa lại chân dung một học giả, một danh nhân trong những năm tháng hàn vi nhất để góp phần soi sáng cái “nhất điểm linh đài” của một trong những người con ưu tú của xứ sở Núi Hồng Sông Lam. | Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 9-10 (116-117) . 2014 153 GIAÙO SÖ NGUYEÃN ÑOÅNG CHI TRONG ÑÔØI SOÁNG VAÊN HOÙA DAÂN GIAN LAØNG QUEÂ Phaïm Quang AÙi* Giaùo sö Nguyeãn Ñoång Chi (06/01/1915-20/7/1984) laø moät hoïc giaû, moät nhaø vaên hoùa lôùn cuûa Vieät Nam, nguyeân Tröôûng ban Haùn Noâm, nguyeân Quyeàn Vieän tröôûng Vieän Nghieân cöùu Haùn Noâm. OÂng sinh taïi Phan Thieát; nguyeân quaùn xaõ Ích Haäu, huyeän Can Loäc nay laø huyeän Loäc Haø, tænh Haø Tónh. Sinh tröôûng trong moät gia ñình nhaø Nho yeâu nöôùc vaø caùch maïng, Nguyeãn Ñoång Chi sôùm coù yù chí nhaäp theá vôùi moät lyù töôûng cao ñeïp. Cha oâng laø Nguyeãn Hieät Chi tham gia phong traøo Duy Taân ôû Ngheä Tónh, töøng laø ñoàng saùng laäp Coâng ty Lieân Thaønh vaø Tröôøng Duïc Thanh (Phan Thieát), sau veà daïy Tröôøng Quoác hoïc Hueá vaø Tröôøng Quoác hoïc Vinh. Chuù ruoät oâng laø Nguyeãn Haøng Chi bò Phaùp xöû cheùm vì caàm ñaàu phong traøo choáng thueá ôû Ngheä Tónh naêm 1908. Meï oâng cuõng laø ngöôøi thuoäc doøng doõi danh giaù. Ngoaøi nhöõng ñoùng goùp cho caùc phong traøo daân toäc, yeâu nöôùc vaø caùch maïng, gia ñình oâng coøn coù nhieàu ngöôøi laø nhaân só, trí thöùc, hoïc giaû noåi tieáng nhö anh ruoät oâng laø Baùc só Nguyeãn Kinh Chi, Thöù tröôûng Boä Y teá trong thôøi khaùng chieán choáng Phaùp vaø laø Ñaïi bieåu Quoác hoäi Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa khoùa I-IV, taùc giaû saùch Du lòch Quaûng Bình vaø Coâng ngheä Quaûng Bình; chaùu ruoät oâng laø PGS, nhaø daân toäc hoïc Nguyeãn Ñöùc Töø Chi (con trai Baùc só Kinh Chi); caùc con trai oâng laø GS vaên hoïc Nguyeãn Hueä Chi vaø PGS, nhaø nghieân cöùu myõ thuaät coå Nguyeãn Du Chi. GS Nguyeãn Ñoång Chi khoâng chæ laø hoïc giaû danh giaù cuûa Vieät Nam maø coøn ñöôïc giôùi khoa hoïc quoác teá bieát tieáng. OÂng ñöôïc Nhaø nöôùc truy taëng Giaûi thöôûng Hoà Chí Minh ñôït I (1996) bôûi nhöõng ñoùng goùp xuaát saéc treân nhieàu lónh vöïc vaên hoùa, khoa hoïc xaõ hoäi vaø nhaân vaên. OÂng coù moät cuoäc ñôøi töøng .