tailieunhanh - Một loại hình sắc phong thời chúa Nguyễn

Bài viết nhằm cung cấp những thông tin khái quát về hình thức, nội dung và đặc trưng tiêu biểu của loại hình văn bản “bao phong bách thần” của các chúa Nguyễn đương thời, với tên gọi “Trát phó” (Trát phong) rất độc đáo, từ đó giúp cho các nhà nghiên cứu cũng như những người quan tâm có cái nhìn đầy đủ hơn về kiểu loại văn bản hành chính đặc trưng trên. | 99 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 3 (120) . 2015 MOÄT LOAÏI HÌNH SAÉC PHONG THÔØI CAÙC CHUÙA NGUYEÃN Voõ Vinh Quang* 1. Lôøi daãn Trong nhieàu naêm trôû laïi ñaây, söï quan taâm nghieân cöùu veà moïi maët ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi trong tieán trình lòch söû Vieät Nam cuûa caùc hoïc giaû trong vaø ngoaøi nöôùc ñöôïc thöôøng xuyeân ñaåy maïnh. Nhôø ñoù, ñaõ coù raát nhieàu coâng trình khoa hoïc coù giaù trò goùp phaàn boå khuyeát, laøm saùng toû khaù nhieàu vaán ñeà voán coøn toàn nghi ôû caùc thôøi kyø tröôùc. Rieâng veà thôøi chuùa Nguyeãn (1558-1777), vôùi ñaëc tính laø moät giai ñoaïn ñaëc thuø cuûa lòch söû Vieät Nam song do nhieàu bieán ñoäng khaùch quan vaø chuû quan nhö chieán tranh, thieân tai, nhaân tai neân cho ñeán nay maëc duø ñaõ ñöôïc quan taâm hôn, nhöng nhöõng thaønh töïu nghieân cöùu veà thôøi kyø naøy vaãn coøn khaù ít oûi, chöa töông xöùng vôùi thaønh töïu trong hôn 200 naêm caùc chuùa Nguyeãn trò nhaäm Nam Haø. Nhöõng hieåu bieát giai ñoaïn naøy chuû yeáu vaãn döïa treân caùc boä saùch ñöôïc xem laø kinh ñieån ít oûi coøn laïi nhö OÂ Chaâu caän luïc, Phuû bieân taïp luïc, Nam Haø tieäp luïc Tuy vaäy, do caùc thö tòch aáy khoâng coøn vaên baûn goác, nhöõng baûn sao thì thöøa thieáu khaùc nhau, neân tính “ñieån cheá” vaø ñoä chính xaùc trong nhöõng thoâng tin maø noù mang laïi caàn ñöôïc kieåm chöùng nhieàu hôn baèng thöïc teá. Trong noã löïc nghieân cöùu nhaèm goùp phaàn laøm saùng toû caùc thaønh töïu thôøi chuùa Nguyeãn, chuùng toâi ñaõ khoâng ngöøng thu thaäp döõ lieäu hieän taûn maùt trong daân gian ñeå töø ñoù “boùc taùch”, giaûi maõ moät vaøi “daáu aán” caên baûn thôøi baáy giôø. Beân caïnh coâng trình Myõ thuaät thôøi chuùa Nguyeãn: daãn lieäu töø di saûn laêng moä (Nguyeãn Höõu Thoâng chuû bieân, Nxb Thuaän Hoùa, 2014), ñoùng vai troø gôïi môû böôùc ñaàu, thôøi gian qua, chuùng toâi tieáp tuïc ñi saâu khaûo saùt boå sung theâm nhieàu tö lieäu nhaèm ñöa ñeán moät “caùi nhìn nhieàu maët” veà lòch söû, xaõ hoäi thôøi .