tailieunhanh - Tìm hiểu địa văn hóa miệt vườn Nam Bộ

Miệt vườn Nam Bộ là vùng đất phù sa cao ráo nằm ven Sông Tiền, trải dài trên địa bàn các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Vĩnh Long và Trà Vinh ngày nay, là vùng có mật độ dân cư đông đúc với diện tích vườn cây ăn trái chiếm tỷ trọng cao hơn các loại hình kinh tế khác. Bài viết sẽ tìm hiểu về miệt vườn trong bản đồ địa lý đồng bằng sông Cửu Long và đặc trưng văn hóa miệt vườn Nam Bộ. | 3 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 3 (120) . 2015 VAÊN HOÙA - LÒCH SÖÛ TÌM HIEÅU ÑÒA VAÊN HOÙA MIEÄT VÖÔØN NAM BOÄ Leâ Coâng Lyù* 1. Mieät vöôøn trong baûn ñoà ñòa lyù ñoàng baèng soâng Cöûu Long (ÑBSCL) Theo cuoán Ñòa lyù ÑBSCL cuûa Leâ Baù Thaûo, neáu chæ tính phaàn ñaát lieàn thì ÑBSCL goàm 4 tieåu vuøng ñòa lyù: - Tieåu vuøng 1 (ñoàng baèng trung taâm): vuøng ñaát ven Soâng Tieàn vaø Soâng Haäu; - Tieåu vuøng 2 (Ñoàng Thaùp Möôøi): vuøng ñaát truõng goàm caùc huyeän phía baéc cuûa tænh Ñoàng Thaùp, phía taây cuûa tænh Long An vaø phía taây baéc cuûa tænh Tieàn Giang; - Tieåu vuøng 3 (töù giaùc Long Xuyeân): goàm caùc huyeän phía taây nam tænh An Giang vaø phía baéc tænh Kieân Giang. - Tieåu vuøng 4 (baùn ñaûo Caø Mau): goàm caùc tænh Caø Mau, Baïc Lieâu vaø caùc huyeän phía nam tænh Kieân Giang.(1) Hình : Baûn ñoà ñòa hình ÑBSCL.(2) Hình : Mieät vöôøn vaø 4 tieåu vuøng cuûa ÑBSCL. (LCL veõ). Boán tieåu vuøng noùi treân coù ñieàu kieän töï nhieân (ñòa hình, thoå nhöôõng, thuûy vaên ) khaùc bieät nhau khaù roõ: - Tieåu vuøng 1 (ñoàng baèng trung taâm): nhìn chung laø vuøng chaâu thoå nöôùc ngoït ñöôïc phuø sa lieân tuïc boài ñaép. Tuy nhieân, caøng veà höôùng bieån thì ñòa hình cao daàn, ñoä saâu möïc nöôùc soâng giaûm daàn vaø möùc ñoä nhieãm maën taêng daàn. - Tieåu vuøng 2 (Ñoàng Thaùp Möôøi) laø moät ñoàng luït kín nhieãm pheøn naëng. - Tieåu vuøng 3 (töù giaùc Long Xuyeân) laø moät ñoàng luït hôû. - Tieåu vuøng 4 (baùn ñaûo Caø Mau) laø vuøng ñaát truõng thaáp, ngaäp maën haàu nhö quanh naêm. Söï mieâu taû khaùi quaùt nhö treân cho thaáy, caùc tieåu vuøng 2, 3 vaø 4 coù ñieàu kieän töï nhieân töông ñoái thuaàn nhaát, chæ coù tieåu vuøng 1 (ñoàng baèng trung taâm) laø phöùc * Phaân vieän Vaên hoùa Ngheä thuaät Vieät Nam taïi TP Hoà Chí Minh. 4 Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 3 (120) . 2015 taïp caû veà ñòa hình laãn thuûy vaên. Ngoaøi söï mieâu taû sô löôïc nhö treân, tieåu vuøng 1 naøy coøn coù caùc ñaëc .