tailieunhanh - Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ

Người Khmer Nam bộ là cư dân nông nghiệp lúa nước và bức tranh văn hóa tộc người độc đáo, phong phú. Trong kho tàng văn hóa ấy, nghệ thuật sân khấu là một trong những giá trị tiêu biểu làm nên nền văn hóa đậm sắc thái Khmer Nam bộ. Nói đến sân khấu của tộc người này thì không thể không nhắc đến hai loại hình tiêu biểu là sân khấu Rô băm và Dù kê. | Tiền Văn Triệu1 - Dương Hoàng Lộc2 Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Nguồn gốc, đặc trưng và các giải pháp bảo tồn, phát triển Người Khmer Nam bộ là cư dân nông nghiệp lúa nước và bức tranh văn hóa tộc người độc đáo, phong phú. Trong kho tàng văn hóa ấy, nghệ thuật sân khấu là một trong những giá trị tiêu biểu làm nên nền văn hóa đậm sắc thái Khmer Nam bộ. Nói đến sân khấu của tộc người này thì không thể không nhắc đến hai loại hình tiêu biểu là sân khấu Rô băm và Dù kê. Hai loại hình này là đại diện cho hai giá trị: sân khấu cung đình và sân khấu dân gian. Mặc dù vậy, trong sự hình thành và phát triển của sân khấu Dù kê vốn mang đậm sắc thái dân gian ấy có sự kế thừa của đặc trưng và giá trị sân khấu Rô băm kết hợp với các loại hình nghệ thuật của tộc người Kinh, Hoa như nghệ thuật sân khấu cải lương và hát Tiều. Như vậy, nghệ thuật sân khấu như Dù kê của người Khmer Nam bộ có đặc trưng, giá trị gì cũng như các giải pháp bảo tồn đối với loại hình nghệ thuật này trong bối cảnh hiện nay. 1. Dù kê- tên gọi và nguồn gốc - Từ góc độ dân gian: Đến nay, về mặt tên gọi của loại hình nghệ thuật sân khấu Dù kê vẫn chưa có sự thống nhất, định danh một cách rõ ràng. Có ý kiến đề xuất gọi là Yi kê (Dì kê) vì căn cứ theo ngôn ngữ Khmer không tồn tại cụm từ Dù kê. Có lẽ vì vậy mà hiện nay, tên gọi Dì kê vẫn được người Khmer ở An Giang dùng để chỉ loại hình ca kịch truyền thống của người Khmer An Giang nói riêng và Nam bộ nói chung. Bên cạnh đó, còn có ý kiến cho rằng, tên gọi Dì kê là cách gọi của người Khmer vùng cao (ý chỉ người Khmer An Giang) định danh cho loại hình sân khấu này. Mặc dù việc xác định sự khác biệt về loại hình Dì kê và Dù kê cần có sự so sánh đối chiếu một cách rõ ràng vì Dì kê vốn có nguồn gốc từ Campuchia, trong khi đó Dù kê lại ra đời ở mảnh đất Nam bộ mà người Khmer Campuchia gọi là La khon Bassac (sân khấu vùng Bassac). Từ thực tế đó, có thể thấy chưa có có sự thống nhất về mặt thuật ngữ loại hình cho tên gọi này. Thay vào đó, như chúng ta biết,