tailieunhanh - Huyện Bạch Thông (Bắc Kạn) qua tư liệu địa bạ Gia Long 4 (1805)

Nội dung bài báo lần đầu tiên công bố 5 đơn vị địa bạ có niên đại Gia Long 4 (1805). Qua nguồn tư liệu địa bạ, tác giả tiến hành phục dựng tình hình sở hữu ruộng đất của huyện miền núi Bạch Thông, Bắc Kạn nửa đầu thế kỷ XIX nhằm góp thêm tư liệu cho lịch sử cổ trung Việt Nam. | Nguyễn Tiến Đạt Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 117(03): 3 - 8 HUYỆN BẠCH THÔNG (BẮC KẠN) QUA TƢ LIỆU ĐỊA BẠ GIA LONG 4 (1805) Nguyễn Tiến Đạt* Trung học phổ thông Lương Phú – Phú Bình- Thái Nguyên TÓM TẮT Nội dung bài báo lần đầu tiên công bố 5 đơn vị địa bạ có niên đại Gia Long 4 (1805). Qua nguồn tƣ liệu địa bạ, tác giả tiến hành phục dựng tình hình sở hữu ruộng đất của huyện miền núi Bạch Thông, Bắc Kạn nửa đầu thế kỷ XIX nhằm góp thêm tƣ liệu cho lịch sử cổ trung Việt Nam. Từ khóa: Địa bạ Bạch Thông 1805 Vài nét về huyện Bạch Thông (Bắc Kạn)* Huyện Bạch Thông nằm ở trung tâm tỉnh Bắc Kạn. Theo sách “Đại Nam nhất thống chí”: Bạch Thông thuộc phủ Thông Hóa (Thái Nguyên), Đông-Tây cách nhau 271 dặm, Nam- Bắc cách nhau 283 dặm. Phía Đông chạy dài đến địa giới huyện Võ Nhai (phủ Phú Bình) 188 dặm, phía Tây đến địa giới châu Chiêm Hóa tỉnh Tuyên Quang 83 dặm, phía Nam đến địa giới huyện Phú Lƣơng và Định Châu (tức huyện Định Hóa) thuộc phủ Tòng Hóa 100 dặm, phía Bắc đến địa giới huyện Cảm Hóa và huyện Vĩnh Điện thuộc tỉnh Tuyên Quang 103 dặm [1]. Bạch Thông có nhiều dân tộc sinh sống nhƣ: Tày, Nùng, Kinh, Dao, Hoa Trong xã hội truyền thống của các dân tộc Tày – Nùng là mƣờng, đứng đầu các mƣờng là các tù trƣởng, thủ lĩnh. Họ là những ngƣời có công đầu trong việc khai phá đất đai thành lập bản mƣờng. Họ là ngƣời đứng đầu và có quyền thế tập. Trên cơ sở phát triển của chế độ ruộng đất, các tầng lớp thống trị giành và nắm quyền phân phối ruộng đất. Dần dần hình thành những thổ tù lớn ở địa phƣơng, ở Bạch Thông do phiên thần họ Hoàng nối đời cai trị, đến đầu thời Nguyễn, vua Gia Long vẫn để nguyên nhƣ vậy. Tức là vua Gia Long vẫn bảo lƣu hình thức tự quản thế tập theo truyền thống cũ của thổ tù địa phƣơng. Phiên thần họ Hoàng cai trị ở Bạch Thông nắm mọi quyền lực từ chính trị, kinh tế, quân sự, cai quản chúng dân chủ yếu vẫn dựa theo luật tục. * Tel: 0912 326897, Email: Vào năm 1835, Minh Mệnh ban hành chế độ lƣu quan, triều đình trực .