tailieunhanh - Ebook Văn hóa tộc người Khơ-Mú: Phần 2

Sau đây là phần 2 cuốn sách. Phầ 2 ebook giúp bạn đọc tìm hiểu về cuộc sống thường ngày cũng như phong tục tập quán của người Khơ Mú được thể hiện qua: văn hóa vật chất, văn hóa ứng xử và văn hóa tâm linh. Hy vọng qua nội dung cuốn sách, người đọc thấy được nét đặc sắc của nền văn hoá truyền thống dân tộc người Khơ-Mú. Để tìm hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa này, . | VĂN HÓA VẬT CHẤT NHÀ CỬA Loại hình nhà ở chính của người Khơ-mú từ trước tới nay là nhà sàn. Tuy ở một sô" nơi vẫn tồn tại kiểu nhà nửa sàn, nửa đất nhưng đây tuyệt nhiên không phải là loại hình nhà truyền thông của họ mà chỉ là nhà ở tạm trước khi làm ngôi nhà chính: nhà sàn. Nhà sàn của người Khơ-mú ở Tây Bắc đã cách tân. Ảnh: Thông tấn xã Việt Nam Ngôi nhà sàn của người Khơ-mú thường có một gian - hai chái hoặc hai gian - hai chái, hay ba gian 50 hai chái. Vách nhà thường làm bằng nứa đan, mặt sàn lát bằng luồng, vầu bô banh nguyên cây, đập dập. Nhà rất ít hoặc không có cửa sổ. Mỗi nhà chỉ có một cầu thang lên xuông dành cho mọi thành viên trong gia đình. Vật liệu để làm nhà gồm gỗ, tre, nứa, song, mây, gianh, lá cọ hoặc lá mây để lợp. Đây là nguồn vật liệu sẵn có trong rừng. Kỹ thuật liên kết chủ yếu là dùng chạc, ngoạm tự nhiên hay tự tạo và lạt buộc. Công cụ làm nhà thường chỉ là chiếc rìu, con dao. Kết cấu bộ khung nhà cũng đơn giản, gồm; cột, kèo, rầm xà, đòn tay chủ yếu dùng gỗ nguyên cây, không bóc vỏ. Bô" trí mặt bằng sinh hoạt thường thống nhất trong vùng. Với nhà một gian hai chái thì chái bên phải là nơi đặt bếp thiêng. Bếp này chỉ dùng để đồ cơm, không nấu nướng thức ăn. Chái này có vách ngăn với gian giữa. Vách đầu hồi có "cửa ma", chỉ mở khi chủ nhà qua đòi. Gian giữa là nơi ngủ của chủ nhà và con nhỏ trong gia đình. Chái bên trái có cầu thang lên xuông, nơi đặt bếp nấu nướng hàng ngày. Phần chái này cũng còn là nơi tiếp khách. Ngày nay, nhiều nơi người ta đã làm nhà sàn cột kê, kỹ thuật lắp ráp có tua, mộng giông với ngôi nhà của người Thái hay kiểu nhà người Việt. Bô" trí mặt bằng sinh hoạt giống với cách bô" trí trong nhà của người Thái. Trong các tập tục liên quan đến nhà cửa của người Khơ-mú đáng lưu ý nhất là việc chọn ngày để 51 lấy nguyên vật liệu, chọn đất và xem hướng nhà. Theo đó người ta thường vào rừng chặt gỗ làm nhà vào những ngày nửa đầu trong tháng, tre nứa lấy vào những ngày nửa cuổi tháng, gianh lợp lấy vào những tháng mùa