tailieunhanh - Ảnh hưởng của lực coriolis đến dòng chảy và vận chuyển trầm tích lơ lửng vùng ven bờ châu thổ Sông Hồng

Bài viết này trình bày các kết quả áp dụng mô hình toán học 3 chiều (3D) để nghiên cứu ảnh hưởng của lực Coriolis đến chế độ dòng chảy và vận chuyển trầm tích lơ lửng ở vùng ven bờ châu thổ sông Hồng. Trong nghiên cứu này, một mô hình 3 chiều đã được thiết lập và được kiểm chứng với các số liệu đo đạc khảo sát. | Tạp chí Khoa học và Công nghệ Biển; Tập 14, Số 3; 2014: 219-228 DOI: ẢNH HƯỞNG CỦA LỰC CORIOLIS ĐẾN DÒNG CHẢY VÀ VẬN CHUYỂN TRẦM TÍCH LƠ LỬNG VÙNG VEN BỜ CHÂU THỔ SÔNG HỒNG Vũ Duy Vĩnh1*, Sylvain Ouillon2 1 Viện Tài nguyên và Môi trường biển-Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2 IRD, UMR 5566 LEGOS, 14 av. Edouard Belin, 31400 Toulouse, France * Email: vinhvd@ Ngày nhận bài: 21-3-2014 TÓM TẮT: Bài viết này trình bày các kết quả áp dụng mô hình toán học 3 chiều (3D) để nghiên cứu ảnh hưởng của lực Coriolis đến chế độ dòng chảy và vận chuyển trầm tích lơ lửng ở vùng ven bờ châu thổ sông Hồng. Trong nghiên cứu này, một mô hình 3 chiều đã được thiết lập và được kiểm chứng với các số liệu đo đạc khảo sát. Hai nhóm kịch bản tính đã được thiết lập: có lực Coriolis và không có lực Coriolis. Các kết quả tính toán cho thấy lực Coriolis là yếu tố góp phần tạo thành và làm tăng cường dòng chảy dọc bờ, tăng tốc độ dòng chảy ở khu vực ven bờ Văn Lý Hải Hậu. Yếu tố này làm tăng cường mạnh lượng nước và trầm tích lơ lửng di chuyển dọc bờ xuống phía Nam - Tây Nam với mức độ khác nhau ở mỗi mặt cắt. Vai trò của lực Coriolis cũng được thể hiện thông qua tác động gây ra sự thiếu hụt trầm tích ở vùng ven bờ Văn Lý - Hải Hậu. Từ khóa: Mô hình, lực Coriolis, vận chuyển, trầm tích lơ lửng, ven bờ châu thổ sông Hồng. MỞ ĐẦU Chuyển động của chất lỏng, được biểu diễn qua phương trình Navie-Stock [1]. Trong mô hình Delft3D [2], giả thiết đối với chất lỏng không nén, phương trình động lượng cho các thành phần bình lưu được viết dưới dạng sau: 2 2 Fx ∂u + u ∂u + v ∂u + g ∂η − fv + τ bx − − v ∂ u + ∂ u = 0 ρ w(d + η) ρ w(d + η) ∂x 2 ∂y 2 ∂t ∂x ∂y ∂x (1) 2 2 Fy ∂v + u ∂v + v ∂v + g ∂η + fu + τ by − − v ∂ v2 + ∂ v2 = 0 ∂t ∂x ∂y ∂x ρ w(d + η) ρ w(d + η) ∂x ∂y (2) Ở đây: d- độ sâu (m); Fx,y - các thành phần ứng suất rối (N/m2); u, v- vận tốc trung bình theo độ sâu (m/s); U- là độ lớn vận .