tailieunhanh - Phụ âm đầu "x" với diễn biến của những tổ hợp phụ âm tiền thân

Bài viết này được ra đời không phải từ mục tiêu truy nguyên hệ thống ngữ âm tiếng Việt mà ý tứ nảy sinh từ quá trình khảo sát phương ngữ Thanh Hóa và đặc biệt, tại một đảo thổ ngữ của nó. tài liệu. | Sè 10 (204)-2012 ng«n ng÷ & ®êi sèng 1 Ng«n ng÷ häc vµ viÖt ng÷ häc phô ©m ®Çu "x" víi diÔn biÕn cña nh÷ng tæ hîp phô ©m tiÒn th©n THE INITIAL CONSONANT / s / (X) AND the EVOLUTION OF ITS former CONSONAl CLUSTERS ®ç tiÕn th¾ng (Khoa V¨n häc, §HKHXH & NV, §HQG Hµ Néi) Abstract The starting point of this article is some phenomena in Thanh Hóa dialect. The author realizes that there are many vestiges of historical phonetics connected to the initial consonant / s / (x). The author compares these vestiges in some different documents and notices that the phoneme / s / of modern Vietnamese language is fusions of */ bl / and */ kl / (or *kh) of Common Việt-Mường language. Moreover, many manners of monosyllablization and disyllablization of */bl/ was assembled (except compound and reduplication). 1. Bài viết này được ra đời không phải từ mục tiêu truy nguyên hệ thống ngữ âm tiếng Việt mà ý tứ nảy sinh từ quá trình khảo sát phương ngữ Thanh Hóa và đặc biệt, tại một đảo thổ ngữ của nó [21, 22]. Khi thu thập biến thể địa phương của phụ âm / s / (X) ở đây, chúng tôi thấy nổi lên ba điểm: i. Đại bộ phận những từ ngữ chứa phụ âm X được thể hiện như trong tiếng Việt toàn dân. Tức là, X có đủ các tiêu chí hiện đại “xát, đầu lưỡi bẹt, vô thanh” [23, 163]. Hơn nữa, tất cả các từ ngữ chứa S đều bị đồng quy về X như trong phương ngữ Bắc Bộ (ví dụ: sâu sắc > xâu xắc, sáng sủa > xáng xủa ). ii. Có lưu tích / c / (CH) được duy trì qua hai trường hợp: (ngồi) xổm ʧ > ɕ / > X, hoặc theo Nguyễn Tài Cẩn là */ t’s’h > t’h / > X. Đối với các từ ngữ bản địa thì diễn biến là */ ch / (CHH) > X [2, 41, 86, 88, 288]. Vậy, ta đã có một tiền đề là B có “tuổi” cao hơn X, nhưng có phải B sản sinh ra X không? Nếu xét riêng rẽ từng trường hợp như bới ~ xới, bẳn ~ xắn (quần), bại ~ xái thì có vẻ là như vậy. Nhưng những gì mà chúng tôi trình bày dưới đây cho thấy sự thực không hẳn thế. Trong Từ điển Việt – Bồ – La, Rhodes A. de đã ghi: 1. Blả tăóc: Xả tóc. Tăóc blả blược: Tóc không chải. 2. Blài, Núi .