tailieunhanh - Ebook Dỡ mắm - Di cảo: Phần 2

Trong cuốn sách "Dỡ mắm - Di cảo" này, Vương Hồng Sển viết về nhiều sự kiện và con người - kéo dài từ thời Pháp thuộc cho đến thời điểm 1983. Các nhân vật “có máu mặt” như các quân vương, toàn quyền, thống đốc, các kỹ nữ, ngôi sao màn bạc, các thường nhân của dĩ vãng hiện lên sống động qua hồi ức và tư liệu mà tác giả lưu giữ được. phần 2 của cuốn sách "Dỡ mắm - Di cảo". | Thời suy quỉ lộng cách làm việc của mấy ông quan Tây thời Pháp thuộc Thế-gian thường nói Đoạt thành thâu ải thì dễ thủ thành giữ ải mới là khó Quả thật như vậy suốt tám mươi ngoài năm chiếm Đông-Dương người Pháp chỉ lo mạnh ai nấy hốt làm giàu cho mau để lui về xứ thụ hưởng quên việc bồi-đắp mở mang thuộc-địa hoặc nói cho đúng chỉ mở mang một cách ích kỷ cho nên bao nhiêu thế-hệ quan lại kế-tiếp chỉ suy-bại và hư-đốn lần hồi đi đến suy-vong. Khi họ kéo binh qua đây tướng phải mặt tướng quan văn phải mặt quan văn sự thật ta thua vì súng hỏa-mai cổ-hủ phải một người vác trên vai một người khác vừa châm ngòi vừa nhắm bắn hai người khệ-nệ thêm tầm bắn không xa - nên phải kém thằng lính Tây súng đã mạnh thêm day trở lẹ-làng cái thua vì kém võ-lực ấy phải đợi hơn tám chục năm sau mới gỡ đủ vốh-lời duy không hiểu vì sao bên phe văn 183 bọn quan-lại Pháp đã không tiến-phát lại có mòi hư-đốn mỗi ngày một lậm tốp trước qua đây từ võ-biền hoặc thuộc thủy-bộ nhảy lên làm thanh-tra chánh-trị nào Silvestre nào Aubaret Luro đều có thực-tài đến khi giao quyền cho bọn đào-tạo trường chuyên-nghiệp gọi Ecole Coloniale dạy ra lớp làm quan Tòa để xử kiện lớp làm quan cai-trị coi về hành-chánh ông khâm-sứ Bắc và Trưng ông tham-biện chủ tỉnh trong Nam - administrateur vẫn không có ông nào lỗi-lạc thêm kết bè kết đảng tranh giành miếng ăn mà hư việc lớn sau nầy. Thử lấy một tỷ dụ bên sở Đoan Thương-chánh năm 1902 khi ông Frezouls lui về Pháp người lên thay thế tên là Crayssac Trong quyển Choses et gens en Indochine tác-giả là Claude Bourrin không nói rõ phải chăng Crayssac nầy quả là tác-giả René Crayssac dịch-giả ra Pháp-văn truyện Kim-Vân-Kiều hay chỉ trùng tên và vốn là một nhơn-vật khác một điều nay biết được theo Cl. Bourrin thì Crayssac vốn là thanh-tra tài-chánh xuất thân nên khi lên ngôi chánh giám-đốc sở Đoan thì kéo theo một bộ tham-mưu état major toàn là quan-lại ngạch thanh-tra hoặc ngạch giám-đôc quan-thuế và cả bọn luôn và người cầm đầu là Crayssac lại không ưa những .