tailieunhanh - Rìa-hu, nguồn gốc Ấn Độ và những biến đổi trong văn hóa Khmer Nam Bộ

Rahu là thần bóng tối có nguồn gốc từ truyền thuyết Khuấy Biển Sữa của đạo Hindu nhưng khi đi vào văn hóa Khmer Nam Bộ nó bị biến đổi về tên gọi, niềm tin và truyền thuyết. Bài viết của chúng tôi nhằm nghiên cứu nguồn gốc của Rìa-hu, phân tích, đánh giá những biến đổi trong văn hóa Khmer Nam Bộ và các quốc gia nằm trong quỹ đạo của Phật giáo Nam tông. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 19, SOÁ X3-2016 Rìa-hu, nguồn gốc Ấn Độ và những biến đổi trong văn hóa Khmer Nam Bộ Phan Anh Tú Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG-HCM TÓM TẮT: Rahu là thần bóng tối có nguồn gốc từ truyền thuyết Khuấy Biển Sữa của đạo Hindu nhưng khi đi vào văn hóa Khmer Nam Bộ nó bị biến đổi về tên gọi, niềm tin và truyền thuyết. Bài viết của chúng tôi nhằm nghiên cứu nguồn gốc của Rìa-hu, phân tích, đánh giá những biến đổi trong văn hóa Khmer Nam Bộ và các quốc gia nằm trong quỹ đạo của Phật giáo Nam tông. Từ khóa: Rìa-hu, Ketu, Samadra, người Khmer, Nam Bộ, Phật giáo, Nam tông Dẫn nhập Rahu là tên gọi của thần bóng tối trong thần thoại Ấn Độ có nguồn gốc từ quỷ Asura (A-tu-la) với dung mạo chỉ có phần đầu và hai tay. Chiêm tinh học Ấn Độ cho rằng Rahu là một trong chín hành tinh của vũ trụ gọi chung là Navagraha được người Trung Hoa dịch là Cửu diệu hay Cửu tú, nó thường đi theo cặp với Ketu cũng được sinh ra từ một thân thể của quỷ Asura. Cặp đôi quái vật này nằm trên giao điểm của con đường thiên giới chờ mặt trời và mặt trăng đi qua sẽ đón bắt rồi nuốt vào miệng gây ra hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực như quan niệm dân gian ở Ấn Độ và Đông Nam Á. Trong văn hóa Thái Lan, Rahu được gọi là Phra Rahu, còn trong vùng văn hóa Khmer Nam Bộ nó được gọi tên là Rìa-hu hay Phra Rìa-hu1. Bài viết của chúng tôi nhằm giới thiệu nguồn gốc của Rìahu, phân tích những biến đổi trong văn hóa Khmer Nam Bộ và so sánh với các quốc gia nằm trong quỹ đạo của Phật giáo Nam tông. Rìa-hu trong thần thoại Ấn Độ và Khmer Người Thái, Lào và Khmer dùng chữ Phra trước tên các vị thần để hiện sự tôn kính. Ngoài ra, Phra còn được dùng để chỉ những vị thần có nguồn gốc từ đạo Bà La Môn không phân biệt nam hay nữ thần. Ví dụ như: Phra Isuan – thần Shiva, Phra In – thần Indra, Phra Narai – thần Vishnu, Phra Rum – thần Brahma và Phra Thoni – nữ thần đất. 1 Ấn Độ và các quốc gia Đông Nam Á đều có chung câu chuyện thần thoại kể sự tích Rìa-hu trong tập .